Την ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ προσγειώθηκε στη Γροιλανδία, το νησί της Αρκτικής, ο πατέρας του, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε (ξανά) την έντονη επιθυμία του να το αγοράσει, παρά τις κατηγορηματικές δηλώσεις από τους αξιωματούχους της Γροιλανδίας ότι δεν πωλείται.
Ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει ως "απόλυτη αναγκαιότητα" την ιδιοκτησία της Γροιλανδίας και μάλιστα τη Δευτέρα, σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ανήγγειλε την επίσκεψη του γιου του στο νησί, είπε ότι η Γροιλανδία θα "ωφεληθεί πάρα πολύ" από το να γίνει μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών. "Θα το λατρέψουμε και θα το προστατέψουμε από έναν πολύ φαύλο κόσμο", πρόσθεσε ο Τραμπ.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ τονίζει ότι η ιδιοκτησία του νησιού είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια, ωστόσο οι ειδικοί λένε ότι μπορεί επίσης να κοιτάζει και άλλες πτυχές της Γροιλανδίας, όπως το θησαυροφυλάκιο των φυσικών της πόρων - συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων σπάνιων γαιών - που μπορεί να γίνουν πιο προσβάσιμα καθώς η κλιματική αλλαγή λιώνει τους πάγους.
Μια μοναδική γεωπολιτική θέση
Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου και φιλοξενεί περισσότερους από 56.000 ανθρώπους. Είναι πρώην αποικία της Δανίας και πλέον αυτόνομο έδαφός της. Κατέχει μια μοναδική γεωπολιτική θέση, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η πρωτεύουσά του Nuuk είναι πιο κοντά στη Νέα Υόρκη παρά στην πρωτεύουσα της Δανίας την Κοπεγχάγη.
Θεωρείται από καιρό "κλειδί" για την ασφάλεια των ΗΠΑ, ειδικά για την απόκρουση πιθανής επίθεσης από τη Ρωσία, δήλωσε σύμφωνα με το CNN, ο Ulrik Pram Gad, ανώτερος ερευνητής στο Δανικό Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών. Η ναυτιλιακή λωρίδα Northwest Passage εκτείνεται κατά μήκος της ακτής της και το νησί αποτελεί μέρος του χάσματος Γροιλανδίας-Ισλανδίας-Ηνωμένο Βασίλειο: Μια στρατηγική θαλάσσια περιοχή.
Η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ θέλησαν την Γροιλανδία
Ο Τραμπ δεν είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που επικαλείται την ιδέα να αγοράσει τη Γροιλανδία. Το 1867, όταν ο πρόεδρος Άντριου Τζόνσον αγόρασε την Αλάσκα, σκέφτηκε επίσης να αγοράσει τη Γροιλανδία. Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση Τρούμαν πρόσφερε στη Δανία 100 εκατομμύρια δολάρια για το νησί, σύμφωνα με έγγραφα που αναφέρθηκαν αρχικά από τα δανικά μέσα ενημέρωσης.
Καμία προσφορά δεν ευοδώθηκε, αλλά βάσει αμυντικής συνθήκης του 1951, οι ΗΠΑ απέκτησαν μια αεροπορική βάση που ονομάζεται Διαστημική Βάση Pituffik, στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Βρίσκεται στο μέσον της διαδρομής μεταξύ Μόσχας και Νέας Υόρκης, είναι το βορειότερο φυλάκιο των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και είναι εξοπλισμένο με σύστημα προειδοποίησης πυραύλων.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι "καμία εχθρική μεγάλη δύναμη δεν θα ελέγξει τη Γροιλανδία, γιατί μπορεί να αποτελέσει βάση για να επιτεθούν στις ΗΠΑ", είπε ο Pram Gad στο CNN.
Πλούσιο σε σπάνια μέταλλα
Αυτό που μπορεί βέβαια να είναι ακόμη πιο ελκυστικό για τον Τραμπ, είναι τα πλούσια κοιτάσματα φυσικών πόρων της Γροιλανδίας, όπως δήλωσε ο Klaus Dodds, καθηγητής γεωπολιτικής στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Αυτά περιλαμβάνουν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς και τα μέταλλα σπάνιων γαιών που έχουν μεγάλη ζήτηση για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις ανεμογεννήτριες της πράσινης μετάβασης, καθώς και για την κατασκευή στρατιωτικού εξοπλισμού.
Επί του παρόντος, η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γαιών και έχει ήδη απειλήσει να περιορίσει τις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών και συναφών τεχνολογιών, πριν από τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.
"Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του ανησυχούν πολύ για την ασφυξία που φαίνεται να προκαλεί η Κίνα", είπε ο Dodds στο CNN. Η Γροιλανδία προσφέρει μια δυνητικά πλούσια πηγή αυτών των κρίσιμων ορυκτών, πρόσθεσε.
Ευκαιρίες καθώς ο πάγος λιώνει
Το λιώσιμο των πάγων και η ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας της Αρκτικής δίνουν στη Γροιλανδία μια πρώτη θέση για την κλιματική κρίση, αλλά ορισμένοι βλέπουν επίσης οικονομικές ευκαιρίες καθώς η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει τη χώρα.
Η απώλεια πάγου έχει ανοίξει τις ναυτιλιακές διαδρομές, αυξάνοντας τον χρόνο πλοήγησης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στο Βόρειο Ημισφαίριο. Η ναυτιλία στην Αρκτική αυξήθηκε κατά 37% έως το 2024, σύμφωνα με το Αρκτικό Συμβούλιο.
"Ο Τραμπ, νομίζω, έχει ενστικτωδώς την ιδέα ότι η Αρκτική λιώνει" πρόσθεσε ο Dodds αν και προειδοποίησε, ότι στην πραγματικότητα, οι συνθήκες σε αυτές τις διαδρομές εξακολουθούν να είναι συχνά ύπουλες και το λιώσιμο των πάγων μπορεί να κάνει τα νερά ακόμη πιο επικίνδυνα για την πλοήγηση.
Το λιώσιμο των πάγων μπορεί να κάνει πιο εύκολη την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, αλλά η κλιματική κρίση δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι "αλλάζει το παιχνίδι" σε αυτό, δήλωσε ο Phillip Steinberg, καθηγητής γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Durham.
Δεν είναι ότι η κλιματική αλλαγή κάνει τους πόρους της Γροιλανδίας πιο προσβάσιμους, είπε στο CNN, αλλά μάλλον "πιο απαραίτητο".
Θα μπορούσε πράγματι να συμβεί;
Οι κυβερνήσεις τόσο της Δανίας όσο και της Γροιλανδίας έχουν αντιταχθεί σθεναρά στην ιδέα ότι το έθνος της Αρκτικής μπορεί να αγοραστεί.
"Δεν είμαστε προς πώληση και δεν θα είμαστε ποτέ προς πώληση. Δεν πρέπει να χάσουμε τον πολυετή αγώνα μας για την ελευθερία", έγραψε ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Múte Egede σε μια ανάρτηση στο Facebook στα τέλη Δεκεμβρίου.
Ο Kuupik V. Kleist, πρώην πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, είπε ότι ο Τραμπ μιλούσε περισσότερο με πολίτες των ΗΠΑ παρά με Γροιλανδούς. "Δεν βλέπω τίποτα στο μέλλον που θα άνοιγε το δρόμο για μια πώληση. Δεν αγοράζεις απλώς μια χώρα ή έναν λαό", είπε με τη σειρά του στο CNN.
Τα σχόλια όμως του Τραμπ έρχονται σε μια ενδιαφέρουσα στιγμή για τη Γροιλανδία: Η κυβέρνησή της υπό την ηγεσία των Ινουίτ έχει αυξήσει τα αιτήματα για ανεξαρτησία από τη Δανία. Στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του, ο πρωθυπουργός Egede ζήτησε να αφαιρεθούν οι "δεσμοί της αποικιακής εποχής".
"Είναι πανικόβλητη η Δανία", είπε ο Dodds. Τον Δεκέμβριο, η Δανία ανακοίνωσε τεράστια αύξηση στις στρατιωτικές δαπάνες για τη Γροιλανδία. Στη συνέχεια, στις αρχές Ιανουαρίου, η βασιλική οικογένεια της Δανίας παρουσίασε ένα επανασχεδιασμένο βασιλικό οικόσημο, αυξάνοντας την προβολή της πολικής αρκούδας που συμβολίζει τη Γροιλανδία.
Η Γροιλανδία επιδιώκει να ενισχύσει την ανεξαρτησία της διαφοροποιώντας την οικονομία της μακριά από την αλιεία. Άνοιξε ένα νέο αεροδρόμιο στο Nuuk τον Νοέμβριο ως μέρος των σχεδίων για την αύξηση του τουρισμού ωστόσο, εξακολουθεί να βασίζεται σε μια ετήσια επιχορήγηση περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Δανία, η οποία έχει αποδειχθεί ένα μεγάλο "εμπόδιο" στον δρόμο προς την ανεξαρτησία.
"Τι θα έκανε η Γροιλανδία αν ο Τραμπ πρόσφερε, ας πούμε, 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως για να έχει ένα διαφορετικό είδος σύνδεσης;" διερωτήθηκε ο Dodds.
Ορισμένοι Γροιλανδοί πολιτικοί καταθέτουν την ιδέα μιας ειδικής ένωσης, παρόμοιας με αυτήν που έχουν οι ΗΠΑ με τα Νησιά Μάρσαλ, όπου η Γροιλανδία θα έχει κυριαρχία αλλά και οικονομική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, σε αντάλλαγμα για συμφωνίες για ορισμένα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ.
"Δεν νομίζω ότι (αυτό) έχει κανένα ενδιαφέρον. Απλώς σκεφτείτε πώς συμπεριφέρθηκαν οι ΗΠΑ στους δικούς τους αυτόχθονες λαούς" απάντησε ο πρώην πρωθυπουργός Kleist.
Προς το παρόν, παραμένει ασαφές πόσο μακριά θα συνεχίσει ο Τραμπ τη δηλωμένη επιθυμία του να αποκτήσει τη Γροιλανδία μόλις αναλάβει την εξουσία. "Κανείς δεν ξέρει αν είναι απλώς θάρρος, αν είναι απειλή να πάρει κάτι άλλο ή αν είναι πράγματι κάτι που θέλει να κάνει", είπε ο Pram Gad.
thetoc.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου