Νατάσα Στασινού • nstasinou@naftemporiki.gr
Το 2025 ήταν μια χρονιά που οι αγορές έμοιαζαν να κινούνται διαρκώς πάνω σε κινούμενη άμμο. Μεταξύ γεωπολιτικών κραδασμών, εμπορικών πολέμων, τεχνολογικής ευφορίας και νομισματικών αμφιταλαντεύσεων, οι επενδυτές έμαθαν –ξανά– ότι οι αποδόσεις γεννιούνται συχνά μέσα από την αστάθεια.
Σε επίπεδο τίτλων, η χρονιά έκλεισε εντυπωσιακά: οι παγκόσμιες μετοχές πρόσθεσαν περίπου 15 τρισ. δολάρια σε κεφαλαιοποίηση, με τον δείκτη MSCI World να οδεύει προς άνοδο 21%, την ισχυρότερη από το 2019. Όμως πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια χρονιά έντονων μεταστροφών, όπου το αφήγημα άλλαζε με ταχύτητα.
Δύο χρονιές σε μία
Το πρώτο μισό του 2025 στιγματίστηκε από την επιστροφή της εμπορικής αβεβαιότητας. Οι δασμοί που ανακοινώθηκαν στις αρχές Απριλίου από τον Ντόναλντ Τραμπ εκτόξευσαν τον δείκτη αβεβαιότητας εμπορικής πολιτικής σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ανεβάζοντας το μέσο πραγματικό επίπεδο δασμών στις ΗΠΑ κοντά στο 17%, το υψηλότερο από το 1935. Οι αγορές αντέδρασαν έντονα, αλλά όχι για πολύ.
Στο δεύτερο μισό της χρονιάς, το ρίσκο επέστρεψε επιθετικά. Οι επενδυτές έδειξαν αξιοσημείωτη αντοχή απέναντι στην πολιτική και γεωπολιτική αστάθεια, ποντάροντας σε ένα περιβάλλον χαλαρότερων νομισματικών συνθηκών και στην υπόσχεση της τεχνητής νοημοσύνης.
Μετοχές: η κυριαρχία της AI και η μεταβλητότητα
Οι αμερικανικές μετοχές κατέγραψαν τρίτη συνεχόμενη χρονιά διψήφιων αποδόσεων. Ο S&P 500 κλείνει τη χρονιά με κέρδη άνω του 15% οδηγούμενος για ακόμη μία φορά από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Οι «Magnificent Seven» συγκέντρωσαν δυσανάλογο μερίδιο των ροών, ανεβάζοντας τη συμμετοχή των mega-cap tech σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και τροφοδοτώντας ανησυχίες για επικίνδυνη συγκέντρωση ρίσκου.
Η Ευρώπη, ωστόσο, αποτέλεσε την έκπληξη της χρονιάς. Οι ευρωπαϊκές μετοχές κινήθηκαν κοντά σε ιστορικά υψηλά, με τράπεζες και αμυντικές εταιρείες να υπεραποδίδουν. Η γεωπολιτική στροφή και η αύξηση των αμυντικών δαπανών μετέτρεψαν έναν άλλοτε «τοξικό» κλάδο σε επενδυτικό πρωταγωνιστή.
Η μεταβλητότητα υπήρξε το σήμα κατατεθέν της χρονιάς. Ο δείκτης VIX εκτινάχθηκε τον Απρίλιο σε επίπεδα άνω του 50, θυμίζοντας πανδημία και χρηματοπιστωτική κρίση, για να επιστρέψει λίγες εβδομάδες αργότερα κάτω από τις 20 μονάδες. Οι αγορές πέρασαν από στιγμές σχεδόν καθαρής υστερίας σε εφησυχασμό, επιβεβαιώνοντας πόσο γρήγορα αλλάζει το επενδυτικό αφήγημα.
Εμπορεύματα: η χρονιά των μετάλλων
Αδιαμφισβήτητοι νικητές του 2025 ήταν τα πολύτιμα μέταλλα. Ο χρυσός σημείωσε την καλύτερη χρονιά του από την κρίση του 1979, καταγράφοντας δεκάδες ιστορικά υψηλά, εν μέσω αδύναμου δολαρίου και προσδοκιών για χαμηλότερα επιτόκια. Το ασήμι πραγματοποίησε ένα εντυπωσιακό ράλι που ξεπέρασε το 150%, πριν δεχθεί έντονες κατοχυρώσεις κερδών στο τέλος της χρονιάς, ενώ πλατίνα και χαλκός κατέγραψαν επίσης εκρηκτικές αποδόσεις.
Στον αντίποδα, το πετρέλαιο υπέστη τη μεγαλύτερη ετήσια πτώση από το 2020, με το Brent να κινείται γύρω από τα 61 δολάρια το βαρέλι, υπό το βάρος υπερπροσφοράς, εμπορικών εντάσεων και αβεβαιότητας για τις κυρώσεις.
Νομίσματα: το annus horribilis του δολαρίου
Το δολάριο κατέγραψε τη χειρότερη χρονιά του από το 2017, υποχωρώντας περίπου 9%–10% έναντι καλαθιού βασικών νομισμάτων. Το ευρώ ενισχύθηκε περισσότερο «κατά λάθος», λόγω της αδυναμίας του δολαρίου και όχι λόγω της ευρωπαϊκής δυναμικής, ενώ η εικόνα στα κρατικά ομόλογα παρέμεινε μικτή, με τις αμερικανικές αποδόσεις να υποχωρούν συνολικά περίπου 45 μονάδες βάσης.
Crypto: μεγάλες υποσχέσεις, σκληρή προσγείωση
Τα κρυπτονομίσματα αποδείχθηκαν ο πιο ασταθής κρίκος. Παρά τα ιστορικά υψηλά που άγγιξε το bitcoin μέσα στη χρονιά, το 2025 οδεύει προς την πρώτη ετήσια απώλεια μετά από τρία χρόνια ανόδου, με έντονες ρευστοποιήσεις, κατάρρευση μοχλευμένων στρατηγικών και μεγάλες απογοητεύσεις σε «πολιτικά φορτισμένα» crypto trades.
Το αποτύπωμα
Το 2025 υπενθύμισε ότι οι αγορές κινούνται λιγότερο με βάση τα δεδομένα και περισσότερο με βάση τις προσδοκίες. Ήταν μια χρονιά όπου οι μεγάλες ιδέες –τεχνητή νοημοσύνη, γεωπολιτική αναδιάταξη, ενεργειακή μετάβαση– έσπρωξαν τις τιμές ψηλά, αλλά και μια χρονιά που έδειξε πόσο γρήγορα το κλίμα μπορεί να αλλάξει.
Καθώς οι αγορές μπαίνουν στο 2026, τα ερωτήματα παραμένουν περισσότερα από τις απαντήσεις: για τα επιτόκια, τις αποτιμήσεις, τη βιωσιμότητα του AI boom και την αντοχή της παγκόσμιας οικονομίας. Ένα είναι βέβαιο: το 2025 δίδαξε ξανά ότι το ρίσκο δεν εξαφανίζεται ποτέ — απλώς αλλάζει μορφή.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου