Κάποτε, το ταξίδι από το Λεχ στην Τανγκτσέ – ένα χωριό λιγότερο από 50 χιλιόμετρα από τα αμφισβητούμενα σύνορα Ινδίας – Κίνας – έπαιρνε μια εβδομάδα.
Ακόμη και πριν από πέντε χρόνια, χρειαζόταν σχεδόν ολόκληρη ημέρα. Σήμερα, χάρη στους νέους δρόμους που διασχίζουν το πέρασμα Τσανγκ Λα σε υψόμετρο 5.360 μέτρων (όσο η διαδρομή ολοκληρώνεται σε τέσσερις ώρες.
Η ταχύτερη πρόσβαση στα Ιμαλάια δεν είναι απλώς έργο ανάπτυξης. Είναι άμεσο απότοκο της αιματηρής σύγκρουσης του 2020 στην κοιλάδα Γκαλουάν, του σοβαρότερου επεισοδίου μεταξύ Ινδίας και Κίνας εδώ και μισό αιώνα. Το επεισόδιο εκείνο οδήγησε τις δύο πολυπληθέστερες χώρες του πλανήτη στο χαμηλότερο σημείο των σχέσεών τους μετά τον πόλεμο του 1962.
O Economist απέκτησε πρόσφατα σπάνια πρόσβαση σε ινδικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο ανατολικό Λαντάκ, υπό τον όρο να μη δημοσιοποιηθούν ονόματα βάσεων ή στελεχών.
Από το πάγωμα στη μερική απόψυξη
Μετά το θερμό επεισόδιο του Γκαλουάν, οι απευθείας πτήσεις ανεστάλησαν για πέντε χρόνια, ο τουρισμός πάγωσε και η Ινδία άρχισε να απορρίπτει κινεζικές επενδύσεις. «Οι σχέσεις έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο από το 1962», σημειώνει στον Economist o Βιτζάι Γκοκχάλε, πρώην πρεσβευτής της Ινδίας στο Πεκίνο.
Κι όμως, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια προσεκτική προσέγγιση. Τον Αύγουστο, ο Ναρέντρα Μόντι επισκέφθηκε την Κίνα για πρώτη φορά από το 2018. Τον Οκτώβριο επανεκκίνησαν οι απευθείας πτήσεις, ενώ το Πεκίνο άρχισε εκ νέου τις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μαγνητών.
Στο παρασκήνιο, ρόλο έπαιξε και η Ουάσιγκτον. Οι δασμοί και οι πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ έκαναν το Νέο Δελχί λιγότερο βέβαιο για τη σταθερότητα των αμερικανοϊνδικών σχέσεων, ενισχύοντας τα κίνητρα για αποκλιμάκωση με το Πεκίνο.
Η εύθραυστη ισορροπία στη Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου
Ινδία και Κίνα δεν έχουν σαφώς οριοθετημένα σύνορα. Αντί γι’ αυτά, χωρίζονται από τη λεγόμενη Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου – Line of Actual Control (LAC), της οποίας η ακριβής χάραξη διαφωνείται σε πάνω από δώδεκα σημεία. Αυτές οι «γκρίζες ζώνες» οδήγησαν στη φονική συμπλοκή του 2020.
Μετά το Γκαλβάν, οι δύο πλευρές αποσύρθηκαν ελαφρώς, δημιούργησαν ουδέτερες ζώνες και ανέστειλαν ορισμένες περιπολίες. Το 2024 επήλθε νέα συμφωνία: επανέναρξη εβδομαδιαίων πεζών περιπολιών σε δύο περιοχές, με απόσταση τουλάχιστον 300 μέτρων μεταξύ των στρατευμάτων. «Ανταλλάσσουμε ένα φιλικό νεύμα», λέει Ινδός αξιωματικός.
Κατά τη σύντομη σύγκρουση Ινδίας–Πακιστάν τον Μάιο, το Νέο Δελχί αισθάνθηκε αρκετά ασφαλές ώστε να μετακινήσει δύο ταξιαρχίες από τη LAC προς τα δυτικά – ένδειξη αυξημένης εμπιστοσύνης στη σταθερότητα του μετώπου με την Κίνα.
Υποδομές, υψόμετρο και ένας αγώνας δρόμου
Οι επιπτώσεις της κρίσης του 2020 θα διαρκέσουν χρόνια. Από μία μεραρχία, η Ινδία διαθέτει πλέον πάνω από δύο στο Λαντάκ, μαζί με τεθωρακισμένη ταξιαρχία και μόνιμα ανεπτυγμένα συστήματα αεράμυνας. Τον Νοέμβριο εγκαινίασε νέα αεροπορική βάση στη Νιόμα, μόλις 25 χιλιόμετρα από τη LAC.
Το περιβάλλον είναι αδυσώπητο: μεγάλα υψόμετρα, μικρότερη διάρκεια ζωής μηχανών και μπαταριών, ανάγκη για εβδομάδες εγκλιματισμού. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα διαθέτει πλεονέκτημα γεωγραφίας στο οροπέδιο του Ακσάι Τσιν, που της επιτρέπει να μετακινεί δυνάμεις ταχύτερα. Η Ινδία παραδέχεται ότι η δορυφορική επιτήρηση σε βάθος κινεζικού εδάφους παραμένει περιορισμένη.
Και οι δύο χώρες επενδύουν μανιωδώς σε υποδομές. Η Κίνα έχει δεκαπλασιάσει τις κατασκευές της κατά μήκος της LAC, ενώ νέα γέφυρα στη λίμνη Πανγκόνγκ επιταχύνει τις μετακινήσεις στρατευμάτων. «Αν χτίσουν καλύβα, χτίζουμε κι εμείς», λέει Ινδός ανώτερος αξιωματικός – αν και αναγνωρίζει ότι οι κινεζικοί ρυθμοί είναι τουλάχιστον τετραπλάσιοι.
Μια ειρήνη χωρίς αυταπάτες
Παρά την αποκλιμάκωση, οι βαθύτερες αιτίες της έντασης παραμένουν: η κινεζική ισχύς στη γειτονιά της Ινδίας, η παρουσία του κινεζικού ναυτικού στον Ινδικό Ωκεανό και οι ανοιχτές εδαφικές διαφορές σε όλο το μήκος των Ιμαλαΐων.
Η πιθανότητα ενός νέου μεγάλου επεισοδίου έχει μειωθεί. Όμως, όπως συνοψίζει ο Γκοκχάλε, «η ένοπλη συνύπαρξη θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμη». Σε αυτό το υψόμετρο, το λιώσιμο των πάγων είναι πάντα αργό – και ποτέ δεδομένο.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου