Πώς διεξάγονταν οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες – Η μετακίνηση των αθλητών, οι χορηγοί και τα έπαθλα στους νικητές

 

Κείμενο: Παναγιώτης Φλώκης

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν το πιο σημαντικό γεγονός στην αρχαία Ελλάδα, καθώς συγκέντρωναν τουλάχιστον 50.000 ανθρώπους κάθε τέσσερα χρόνια στην αρχαία Ολυμπία. Ταυτόχρονα, ήταν όνειρο ζωής για τους αθλητές αλλά και για διάφορους άρχοντες, που ήλπιζαν να αποκτήσουν υστεροφημία μέσω κάποιας χορηγίας.

Εντούτοις, παρά τη λαμπρότητα και ιερότητα της διοργάνωσης, που οδηγούσε στη σύναψη εκεχειρίας ανάμεσα σε όλες τις πόλεις-κράτη, η διεξαγωγή ήταν μια φρικτή υπόθεση, ειδικά σε ό,τι αφορά τη μετακίνηση. Χαρακτηριστικά, ανέκδοτο της εποχής ανέφερε πως ένας μυλωνάς από τη Χίο απείλησε τους διοργανωτές να στείλει τον δούλο του, επειδή ταλαιπωρήθηκε να φτάσει την προηγουμένη φορά.

Εκείνη την εποχή τα μεταφορικά μέσα ήταν οικτρά και τα ιδιωτικά ταξίδια ασυνήθιστα, γιατί ήταν δύσκολα και συχνά επικίνδυνα, με τους ληστές να παραμονεύουν σε κάθε γωνιά, πόσο μάλλον τις ημέρες διεξαγωγής των αγώνων. Ο κόσμος πήγαινε στην αρχαία Ολυμπία με τα πόδια ή με κάρα, ενώ συνήθως ταξίδευε σε μπουλούκια για ασφάλεια ή χωρίς να κουβαλάει πολύτιμα αντικείμενα για να αποφύγει πιθανές ληστείες.

Το κόστος διαμονής επιβάρυνε τους θεατές και όταν έφταναν στους αγώνες έμεναν σε σκηνές. Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Anna Gustafsson, που γράφει στην ιστοσελίδα «The Collector», οι πιο φτωχοί κοιμόντουσαν στα χωράφια και τα δάση της περιοχής. Επίσης, μόνοι τους έπρεπε να φροντίσουν για την παροχή νερού και την προστασία από τις καιρικές συνθήκες, με τους διοργανωτές να μην προσφέρουν τίποτα.

Αεροφωτογραφία drone του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Ολυμπίας, γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων

Ο ρόλος των χορηγών

Όπως κάθε διοργάνωση έτσι και οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην αρχαιότητα δεν ήταν εφικτοί χωρίς χορηγούς. Βασιλιάδες, τύραννοι, στρατηγοί, πολιτικοί και ιερείς έδιναν λεφτά στους αθλητές, ελπίζοντας να ενισχύσουν το όνομά τους ή την πόλη τους, ενώ μερικές φορές υπήρχε θρησκευτικό κίνητρο.

Ο αθλητής χρησιμοποιούσε τα λεφτά πρωτίστως για τη μετακίνησή του, για να αποφύγει τις κακοτοπιές του δρόμου, για τη σίτιση του κι έπειτα για την προπόνηση, π.χ. για την πληρωμή του προπονητή ή τη χρήση των αθλητικών εγκαταστάσεων. Σε ελάχιστες περιπτώσεις οι χορηγοί αγόραζαν ή προμήθευαν τον απαραίτητο εξοπλισμό και αυτό γινόταν κυρίως στις αρματοδρομίες.

Ως αντάλλαγμα οι αθλητές έπρεπε να είναι πιστοί και ευγνώμονες στον χορηγό, ενώ διαφήμιζαν το έμβλημά του κατά τη διάρκεια των αγώνων και τον ευχαριστούσαν πάντα πρώτο, εάν κατάφερναν να διακριθούν.

Ένας από τους πιο διάσημους χορηγούς των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας, Αλέξανδρος Α, που πήρε μέρος ως αθλητής και διακρίθηκε. Μάλιστα, δήλωνε φανατικός οπαδός της διοργάνωσης και, πέρα από χορηγίες σε αθλητές, έχτισε ένα γυμναστήριο στην Ολυμπία, για να το χρησιμοποιούν ελεύθερα όλοι.

Τα έπαθλα

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν αφιερωμένοι στον θεό Δία και οι νικητές έπαιρναν για έπαθλο στεφάνι ελιάς, γιατί αποτελούσε θεϊκό σύμβολο. Με την πάροδο του χρόνου τα έπαθλα άλλαξαν, λόγω της αυξανόμενης δημοφιλίας και του γεγονότος ότι οι αθλητές γίνονταν επαγγελματίες.

Οι χορηγοί μπορεί να έδιναν χρηματικά ποσά, όπως και οι πόλεις των νικητών, ενώ επιπλέον μπορεί να χορηγούσαν στρατιωτικά αξιώματα ή να παραχωρούσαν εδάφη γης.

Στεφάνι ελιάς, το έπαθλο που λάμβαναν οι Ολυμπιονίκες

Επίσης, οι νικητές κατείχαν εξέχουσα θέση στην πομπή κατά τη διάρκεια του θρησκευτικού μέρους των αγώνων αλλά και στη γιορτή που ακολουθούσε, ενώ ορισμένοι μετά το πέρας των αγώνων έκαναν πανηγυρική περιοδεία σε όλον τον τότε αρχαιοελληνικό κόσμο.

Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν η πιο σημαντική διοργάνωση της αρχαίας Ελλάδας, αφού κάθε τέσσερα χρόνια συμπύκνωνε τη φιλοσοφία του τότε κόσμου, με χιλιάδες ανθρώπους να δίνουν το «παρών», για να δουν από κοντά το μοναδικό υπερθέαμα.

naftemporiki.gr