Στα δακρυσμένα μάτια του Θόδωρου και του Αλί, γηραιότερων ζώντων απογόνων του Νικόλα και της αδελφής του Πελαγίας, δύο πρώτων εξαδέλφων, ολόκληρος ο κόσμος. Μια γέφυρα αγάπης ανάμεσα σε δυο οικογένειες που χωρίστηκαν από ποταμούς αίματος.
Το αίμα όμως, το κοινό τους αίμα, το αδελφικό, ήταν κι αυτό που τους ένωσε.
Κοντά 60 άνθρωποι από τις δύο πλευρές του Αιγαίου, απόγονοι τριών αδελφών που ξεριζώθηκαν από το χωριό τους στην Αμισό κατά τη Γενοκτονία, βρέθηκαν ξανά 100 χρόνια μετά, και έκτοτε γιορτάζουν …την αγάπη. Μια συγκινητική ιστορία που ανέδειξε την επιμονή μιας οικογένειας να βρει το «αίμα» της ακόμα και τόσες δεκαετίες μετά, πολύ περισσότερο όμως η επικράτηση της ιστορικής πολιτισμικής συνάφειας έναντι των συνόρων.
Μια μεγάλη αγκαλιά έγινε πριν από λίγες ημέρες η Κεσσάνη της Ανατολικής Θράκης, για να χωρέσει τον Πόντο της μνήμης και της αγάπης.
Παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα και τρισέγγονα της Πελαγίας που απήχθη από Τούρκους στρατιώτες από τη Μερζιφούντα τα ζοφερά πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα και υιοθετήθηκε αργότερα από μια τουρκική οικογένεια, ήρθαν να συναντήσουν τα παιδιά, τα εγγόνια και τα τρισέγγονα του Νικόλα που πέρασε από σαράντα κύματα μικρό παιδί ξεριζωμένο από την Αμισό και έφθασε στην Ελλάδα ταλαιπωρημένο προσφυγόπαιδο.
Η ιστορία της επανένωσής τους άρχισε να αποκαλύπτεται όταν το pontosnews.gr και η εφημερίδα Ποντιακή Γνώμη δημοσίευσαν μεταφρασμένο από τα τουρκικά ένα άρθρο που έλεγε ότι κάποιοι άνθρωποι αναζητούσαν τον Ρωμιό θείο τους, αδελφό της μάνας τους, που χάθηκε στην καταστροφή. Χάρη στη δημοσιογραφική μας ομάδα και βοηθούντων των ικανοτήτων τής εν Ελλάδι οικογένειας που γνώριζε να χειρίζεται καλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Αλί –γιος της Πελαγίας που έγινε Λουτφιγιέ– και η Μινεβέρ –κόρη του Αλί– βρήκαν την οικογένεια του Νικόλα!
Ήταν το 2015. Λίγους μήνες μετά, η γράφουσα βρέθηκε στο σπίτι της οικογένειας Γιανάρ στο Μάλτεπε και έζησε μια μοναδική εμπειρία ζωής, με πάμπολλες γυναίκες που συνδέονταν με την Πελαγία σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό αλλά και εξ αγχιστείας, να υποδέχονται έναν άνθρωπο σαν να ήταν ο χαμένος τους συγγενής. Κέρασαν, αγκάλιασαν, μοίρασαν χαμόγελα και αγάπη – αλλά κυρίως την άγνωστη ιστορία της γιαγιάς Πελαγίας από τα παιδικά της χρόνια ως την εκδημία της.
Ξημέρωσε σχεδόν εκείνη η μέρα με διηγήσεις που έπρεπε να μεταφερθούν στους …από δω, ώστε να ανακτήσουν τον χαμένο χρόνο. Και στην ένθεν πλευρά του Αιγαίου, ο μεγάλος αδελφός της Πελαγίας και ο μικρότερός της Δημητρός είχαν προ πολλού αποχαιρετήσει τα εγκόσμια. Όμως τα παιδιά τους αδημονούσαν για την αντάμωση.
Η πρώτη έγινε λίγο διάστημα αργότερα και ήταν συγκλονιστική.
Μας την εμπιστεύτηκαν τότε με φωτογραφίες και βίντεο. Έτσι μάθαμε ότι οι της Τουρκίας απόγονοι της Πελαγίας είχαν κρατήσει τη μια της πλεξούδα και την παρέδωσαν στην οικογένεια του αδελφού της ως δώρο πολύτιμο, τεκμήριο εκπλήρωσης καθήκοντος. Οι της Ελλάδας τούς ενεχείρισαν ένα ποίημα της αγάπης, αφιέρωμα στην Πελαγία, εκείνο το όμορφο κοριτσάκι με τις πλεξούδες, το καλαθάκι και τα λουλούδια. Ο δρόμος της επανένωσης είχε ανοίξει.
Το χειμώνα του 2015 εκατό και πλέον άνθρωποι της ίδιας οικογένειας βρέθηκαν στην Ανατολική Θράκη και γνωρίστηκαν. Τι γιορτή ήταν αυτή! Παρατηρούνταν πρόσωπα, αγγίζονταν χέρια, ανιχνεύονταν συμπεριφορές, ό,τι θα μπορούσε να αναδείξει και να σφραγίσει τη σχέση των συγγενών ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου με 100 χρόνια καθυστέρηση.
Και μετά ένας χορός ενωτικός, με σφιχταγκάλιασμα, από πολλού αναμενόμενος, ένας χορός της γης του Πόντου που δεν έχει σημασία πώς αποδίδεται σωστά όταν υπάρχει ψυχή…
Μεσολάβησαν πολλά. Χρόνια δύσκολα, εκείνα των αναταραχών απέναντι, της πανδημίας παντού. Το νέο ραντεβού κατέστη εφικτό να κλειστεί μόλις πριν από λίγες μέρες. Οι συνεννοήσεις νωρίτερα έδιναν και έπαιρναν εις άψογον… οικογενειακήν: αγγλικά, τουρκικά –από τα λίγα που άκουγαν οι δικοί μας εδώ κι εκεί–, ελληνικά από εκείνα που οι απέναντι αμυδρά ανακαλούσαν από τα λόγια της γιαγιάς Πελαγίας-Λουτφιγιέ.
Οι Έλληνες ξεκίνησαν από Αθήνα, Δράμα, Καβάλα και Ποντολίβαδο, και οι Τούρκοι από τα μέρη των Κοτυώρων και την Πόλη – τη Χαρταλιμή, το Μάλτεπε…
Καθ’ οδόν ο καφές σε ένα παραδοσιακό καφενείο της Χρυσούπολης Καβάλας είχε μια έκπληξη. Μια κεμεντζέ που βγήκε πίσω από το πάσο, και …άψιμον!
Μερικές ώρες μετά, η γιορτή της αντάμωσης είχε βάλει φωτιά σε καρδιές και σώματα. Μια οικογένεια Τούρκων ήταν οι πρώτοι που έφθασαν στο εστιατόριο όπου θα έτρωγαν όλοι μαζί (αλήθεια, πόσο βάση έχει η κοινοτοπία ότι το φαγητό συνδέει ανθρώπους).
Εκείνοι υποδέχτηκαν το μπούγιο των φασαριόζων Ελλήνων που και μεταξύ τους δεν είχαν σταματήσει να μιλούν από τη στιγμή που συναντήθηκαν στην από δω πλευρά των συνόρων. Με ματιές, χαϊδέματα και αγκαλιάσματα έγινε η πρώτη είσοδος, κι έπειτα η μεγάλη, εκείνη της τούρκικης οικογένειας που βρήκε τα ξαδέλφια της στην Ελλάδα.
Αυτή η αντάμωση ήταν τόσο αλλιώς από την πρώτη-πρώτη, οκτώ χρόνια νωρίτερα.
Οι άγνωστοι –χωρισμένοι από αίμα μέσα στον αιώνα– αναζητούσαν τότε τη ρίζα τους έχοντας απορίες για την εικόνα των απέναντι αλλά και τα φερσίματά τους· τις συνήθειες και τη στάση τους. Σήμερα, τίποτε από όλα αυτά δεν υπάρχει. Μόνον η σύνδεση, η σχέση! Τα ξαδέλφια επικοινωνούν μεταξύ τους σε ενδιάμεσες γλώσσες αλλά και στις δικές τους μέσω των αυτόματων ηλεκτρονικών μεταφραστών.
Παρέες πάνε κι έρχονται· από την Αμερική μέλος της οικογένειας της Πελαγίας επισκέφτηκε το Ποντολίβαδο και τίμησε τη μνήμη του Νικόλα στα μνήματα. Σ’ αυτήν τη σύναξη ο Άκης, εγγονός του Θοδωρή, ήρθε από τη Γερμανία. Και παρεμπιπτόντως, απογείωσε τη συνάντηση χορεύοντας, μια και ως Πόντιος κάτοικος Στουτγάρδης έχει υπάρξει σε συλλόγους και κουβαλά την ποντιακή ψυχή όπου κι αν βρίσκεται.
Γύρω από το τραπέζι και το χορό –τον ποντιακό, το συρτάκι, το ζεϊμπέκικο, το τανγκό ακόμα-ακόμα–, όλοι ενώθηκαν σε ένα ή σε ομάδες. Οι μεγαλύτεροι μεταξύ τους, οι νεολαίοι με τους συνομηλίκους τους. Οι ώρες δεν τους έφταναν, αλλά όλα τα καλά τελειώνουν κάποτε, ως την επόμενη φορά.
Ο αποχαιρετισμός δεν είχε την αίσθηση του τέλους. Η βεβαιότητα ότι τώρα πια η αποκατάσταση της ενιαίας ταυτότητας –όπως περίτρανα τεκμηριώθηκε και με την πλάκα στο μνημείο ταφής της Πελαγίας– θα τους φέρνει κοντά ξανά και ξανά, ήταν εμφανής στην οικογενειακή φωτογραφία.
Μικροί και μεγάλοι πήραν το δρόμο του γυρισμού χαρούμενοι, έχοντας μαζί τους αναμνηστικά και αναμνήσεις. Η οικογένεια του Αλί είχε φέρει από το κτήμα στο χωριό λεφτοκάρυα, καθώς και καφέ και λουκουμάκια, και το παλτογλαίικο έδωσε σε όλους αριστοτεχνικά φτιαγμένα κεραμικά με γραφή στα ελληνικά και τα τουρκικά.
Μεγάλος απών από τη συνάντηση ο καλλιτέχνης Μιχάλης, γιος του Νικόλα, που έφυγε πριν από μερικά χρόνια αφήνοντας κενό στην πυρηνική και τη μεγάλη οικογένεια. Πρόλαβε όμως να χαρεί την πρώτη επανένωση, και αυτή τη φορά ήταν στην καρδιά όλων.
Μερικές ώρες μετά το αντάμωμα τα αμοιβαία αιτήματα φιλίας άναψαν, και οι νέες –και διαδικτυακές– σχέσεις είχαν εγκαθιδρυθεί.
Η ζωή έχει πάρει το δρόμο της. Και έχει ομορφιά μπροστά.
⇒ Ακολουθούν βίντεο και φωτογραφίες από την πρόσφατη συνάντηση στην Κεσσάνη:
Κείμενο, φωτογραφίες, βίντεο: Έρση Βατού.
pontosnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου