Η μαύρη αγορά πετρελαίου της Βενεζουέλας, που αποφέρει περίπου 8 δισ. δολάρια τον χρόνο στο καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της πιο επιθετικής κίνησης των Ηνωμένων Πολιτειών για την επιβολή κυρώσεων στον ενεργειακό τομέα της χώρας.
Όπως εξηγεί σε ανάλυσή της η Wall Street Journal, η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ για έναν μερικό αποκλεισμό –ή «καραντίνα»– των εξαγωγών πετρελαίου στοχεύει ευθέως το σκιώδες δίκτυο δεξαμενόπλοιων που κρατά όρθια την ήδη εύθραυστη οικονομία.
Για χρόνια, η Βενεζουέλα ακολουθεί το ίδιο εγχειρίδιο με τη Ρωσία και το Ιράν για να παρακάμπτει τις αμερικανικές κυρώσεις: έναν σκιώδη στόλο γερασμένων δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο κυρίως προς την Ασία, εκτός επίσημων αγορών και με πληρωμές που συχνά γίνονται σε κρυπτονομίσματα.
Πόσο σημαντικός είναι ο σκιώδης στόλος
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο στρατός θα κινηθεί εναντίον πλοίων που βρίσκονται ήδη στη λίστα κυρώσεων του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών. Τα δεξαμενόπλοια αυτά αντιστοιχούν περίπου στο 70% των εξαγωγών πετρελαίου της Βενεζουέλας, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ασντρούμπαλ Ολιβέρος.
Η απώλεια πρόσβασης σε αυτό το δίκτυο θα μπορούσε να μειώσει τα κρατικά έσοδα κατά περίπου 8 δισ. δολάρια ετησίως — ένα πλήγμα που θα χτυπούσε τόσο τον στενό κύκλο του Μαδούρο όσο και τη δυνατότητα της χώρας να εισάγει τρόφιμα και καύσιμα.
Δεξαμενόπλοια αλλάζουν πορεία
Ήδη, οι επιπτώσεις αρχίζουν να γίνονται ορατές. Ορισμένα δεξαμενόπλοια έχουν αλλάξει πορεία για να αποφύγουν την παρουσία του αμερικανικού ναυτικού στην Καραϊβική, το οποίο κατέσχεσε δεξαμενόπλοιο την περασμένη εβδομάδα. Από τότε, μόνο ένα πλοίο έχει αποπλεύσει από τη Βενεζουέλα, μεταφέροντας όμως καύσιμα χαμηλότερης αξίας και όχι αργό πετρέλαιο.
Σύμφωνα με το TankerTrackers.com, περίπου 75 δεξαμενόπλοια πλέουν ή παραμένουν ανοιχτά των ακτών της Βενεζουέλας, εκ των οποίων τα μισά βρίσκονται στη «μαύρη λίστα» των ΗΠΑ. Περίπου δύο δωδεκάδες χρησιμοποιούνται συστηματικά για εξαγωγές αργού.
«Καραντίνα»
Αν και ο Τραμπ χρησιμοποίησε τον όρο «blockade» (αποκλεισμό), Αμερικανοί αξιωματούχοι μιλούν για «καραντίνα», καθώς τα νόμιμα δεξαμενόπλοια θα συνεχίσουν να έχουν ελεύθερη διέλευση. Ένας πλήρης αποκλεισμός θεωρείται πράξη πολέμου βάσει του διεθνούς δικαίου.
Παρ’ όλα αυτά, η κίνηση συνιστά την πιο εκτεταμένη χρήση στρατιωτικής ισχύος των ΗΠΑ μέχρι σήμερα για την επιβολή κυρώσεων στο πετρέλαιο της Βενεζουέλας.
Σε αντίθεση με τη Ρωσία ή το Ιράν, η Βενεζουέλα δεν διαθέτει στρατιωτικό βάρος για να απορροφήσει τέτοιου τύπου πίεση, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη.
Κατηγορίες και απειλές
Ο Νικολάς Μαδούρο κατηγόρησε την Ουάσιγκτον ότι επιχειρεί να ανατρέψει την κυβέρνησή του και να «λεηλατήσει» τα τεράστια πετρελαϊκά αποθέματα της χώρας — από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως. Το Καράκας έκανε λόγο για «κλοπή» μετά την κατάσχεση δεξαμενόπλοιου που μετέφερε 1,9 εκατ. βαρέλια προς την Κούβα.
Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA υποστηρίζει ότι οι αποστολές συνεχίζονται κανονικά, με πλήρη ασφάλιση και τεχνική κάλυψη. Δυτικοί διπλωμάτες, ωστόσο, εκτιμούν ότι η απειλή συνοδείας δεξαμενόπλοιων από το venezuelan navy δύσκολα θα εξελιχθεί σε άμεση σύγκρουση με τις ΗΠΑ.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι οι «μέρες του Μαδούρο είναι μετρημένες», ενώ έχει αυξήσει τη στρατιωτική παρουσία γύρω από τη χώρα. Δεν έχει, ωστόσο, συνδέσει ρητά τις κινήσεις αυτές με επίσημη πολιτική αλλαγής καθεστώτος.
Οικονομία στο χείλος
Η αυστηρή εφαρμογή των κυρώσεων απειλεί να στερήσει από τη Βενεζουέλα το βασικό κανάλι εισροής σκληρού νομίσματος. Οικονομολόγοι προειδοποιούν για ελλείψεις σε τρόφιμα και καύσιμα και για περαιτέρω εκτόξευση του πληθωρισμού, τον οποίο το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα αγγίξει σχεδόν το 700% το επόμενο έτος.
Σήμερα, η χώρα αντλεί περίπου 900.000 βαρέλια ημερησίως, έναντι 3,5 εκατ. βαρελιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η μόνη μη κυρωμένη εξαγωγή πετρελαίου γίνεται μέσω της Chevron, η οποία διαθέτει περιορισμένη εξαίρεση από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Πώς λειτουργεί η «μαύρη αγορά»
Η Βενεζουέλα βασίζεται σε έναν παγκόσμιο σκιώδη στόλο περίπου 900 δεξαμενόπλοιων, ένα μοντέλο που ανέπτυξε πρώτα το Ιράν και υιοθέτησε αργότερα η Ρωσία. Το δίκτυο περιλαμβάνει:αλλαγές ή παραποιήσεις σημαίας,
μεταφορτώσεις από πλοίο σε πλοίο,
απενεργοποίηση συστημάτων εντοπισμού.
Με 11 αμερικανικά πολεμικά πλοία ήδη στην Καραϊβική, οι ΗΠΑ διαθέτουν τα μέσα να επιβάλουν την καραντίνα. Όπως επισημαίνουν αναλυτές, η διαδικασία προβλέπει κλιμάκωση — από ραδιοεπικοινωνία έως επιβίβαση ειδικών δυνάμεων.
Ωστόσο, η πλήρης αποδόμηση μιας μαύρης αγοράς 8 δισ. δολαρίων δεν θα είναι άμεση. «Ο Μαδούρο θα υποχωρήσει μόνο αν η απειλή στρατιωτικής δράσης φανεί απολύτως αξιόπιστη», σημειώνει στη WSJ ο Νίκολας Γουάτσον της Teneo. Μέχρι τότε, η σύγκρουση μεταφέρεται στη θάλασσα — εκεί όπου κρίνονται τα έσοδα, η επιβίωση της οικονομίας και η αντοχή του καθεστώτος.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου