Ελίζα Καραγιώργη • ekaragiorgi@naftemporiki.gr
Μπορεί το βασικό ζήτημα της Συνόδου Κορυφής να είναι τα ρωσικά κεφάλαια, αλλά το πρόβλημα με τη Συμφωνία Mercosur φαίνεται εξαιρετικά δισεπίλυτο.
Οι αγρότες έχουν μπλοκάρει με τα τρακτέρ τους τους δρόμους γύρω από τα κτίρια των θεσμών μένοντας για ώρα στη Rue de la Loi, ανάμεσα σε Κομισιόν και κτίριο Europa, ενώ έφτασαν και στο Ευρωκοινοβούλιο σε μια επεισοδιακή ημέρα.
Τι είναι όμως αυτή η πολύπαθη συμφωνία, οι διαπραγματεύσεις της οποίας κρατούν -χωρίς υπερβολή- 20 χρόνια και την οποία η κ. φον ντερ Λάιεν ευελπιστεί να ολοκληρώσει το Σάββατο 20 Δεκεμβρίου;
Η συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (δηλαδή χωρίς δασμούς) είναι μεταξύ της ΕΕ και του μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής, το οποίο αποτελείται από τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη.
Η άρση των τελωνειακών δασμών θα επηρέαζε επομένως δύο τεράστιες αγορές: 450 εκατομμύρια καταναλωτές στην Ευρώπη και 270 εκατομμύρια στη Νότια Αμερική.
Η συμφωνία, η οποία ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2024, αλλά αναμένει την επικύρωσή της, θα επιτρέψει στην ΕΕ να εξάγει περισσότερα οχήματα, μηχανήματα, κρασιά και οινοπνευματώδη ποτά στη Λατινική Αμερική, διευκολύνοντας παράλληλα την είσοδο βοδινού κρέατος, ζάχαρης, ρυζιού, μελιού και σόγιας από τη Νότια Αμερική στην Ευρώπη.
Δηλαδή σε απλά λόγια η ΕΕ δίνει αυτοκίνητα και παίρνει βοδινό κρέας.
Η ενεργειακή και τεχνολογική μετάβαση της Ευρώπης έχει ωθήσει την ΕΕ να ενισχύσει τους δεσμούς της με μια περιοχή πλούσια σε ορυκτά που διαθέτει λίθιο, χαλκό, σίδηρο και κοβάλτιο.
Γιατί οι αγρότες είναι αντίθετοι
Οι αγρότες αμφισβητούν σθεναρά τη συμφωνία της Mercosur, η οποία, όπως λένε, θα κατακλύσει την αγορά με φθηνότερες εναλλακτικές λύσεις (και κυρίως αμφιβόλου ποιότητας) και θα προκαλέσει ανείπωτη ζημιά στα μέσα διαβίωσής τους.
Εν τω μεταξύ, ο γεωργικός τομέας της Λατινικής Αμερικής αναμένεται να ωφεληθεί σημαντικά.
Το 2024, οι τέσσερις χώρες της Mercosur εξήγαγαν γεωργικά και αγροδιατροφικά προϊόντα αξίας 23,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην ΕΕ, σύμφωνα με την Eurostat, με αποτέλεσμα εμπορικό έλλειμμα 20,1 δισεκατομμυρίων ευρώ (23,6 δισεκατομμύρια δολάρια) για την ΕΕ.
Η κριτική έχει επίσης επικεντρωθεί στον αντίκτυπο της συμφωνίας στην κτηνοτροφία.
Προβλέπει ποσοστώσεις εξαγωγής προς την ΕΕ έως και 99.000 τόνων βοείου κρέατος, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 1,6% της παραγωγής του μπλοκ.
Η επιτροπή έχει δηλώσει ότι δασμοί άνω του 40%, και όχι 7,5%, θα συνεχίσουν να ισχύουν για οποιεσδήποτε εξαγωγές που υπερβαίνουν την ποσόστωση.
Οι Γάλλοι κτηνοτρόφοι βοοειδών φοβούνται μια απειλή για την ανταγωνιστικότητά τους, ισχυριζόμενοι ότι οι αντίστοιχοι της Νότιας Αμερικής δεν υπόκεινται στα ίδια μέτρα για το περιβάλλον και την επισιτιστική ασφάλεια όπως στην Ευρώπη.
Την Τρίτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσπάθησε να καθησυχάσει κάπως τους αγρότες καταλήγοντας σε συμφωνία να παρακολουθεί τις εισαγωγές ευαίσθητων προϊόντων όπως το βοδινό κρέας, τα πουλερικά και η ζάχαρη, με την πιθανή επαναφορά τελωνειακών δασμών σε περίπτωση αρνητικών επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή αγορά.
Οι νομοθέτες της ΕΕ θέλουν η Επιτροπή να παρέμβει εάν ένα προϊόν της Mercosur κοστίζει τουλάχιστον 5% λιγότερο από το αντίστοιχο της ΕΕ και εάν ο όγκος των αδασμολόγητων εισαγωγών αυξηθεί κατά περισσότερο από 5% τοις εκατό. Η αρχική πρόταση καθόριζε και τα δύο όρια στο 10% και το μπλοκ πρέπει τώρα να καταλήξει σε συμβιβασμό.
Υπάρχει χρονοδιάγραμμα;
Η φον ντερ Λάιεν πρόκειται να μεταβεί στο Φοζ ντο Ιγκουασού για να υπογράψει τη συμφωνία κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των ηγετών της Mercosur.
Αλλά πρώτα χρειάζεται την έγκριση των Ευρωπαίων αρχηγών κρατών προτού απογειωθεί, την οποία δέχεται πιέσεις να εξασφαλίσει στη σημερινή Σύνοδο. Για να περάσει, χρειάζεται πλειοψηφία 15/27 κρατών-μελών, που αντιστοιχεί στο 65% του πληθυσμού της Ευρώπης.
Το κοινοβούλιο πρέπει επίσης να εγκρίνει την απόφαση και είναι πιθανή μια οριακή ψηφοφορία, με 150 Ευρωβουλευτές να ζητούν νομική προσφυγή κατά της συμφωνίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Ποιος είναι υπέρ και ποιος κατά;
Η Ισπανία υποστηρίζει τη συμφωνία της Mercosur, αναμένοντας ώθηση στις εξαγωγές κρασιού και ελαιολάδου. Άλλωστε η Ισπανία έχει ισχυρούς δεσμούς με τη Λατινική Αμερική. Ο υπουργός Γεωργίας Λουίς Πλάνας επανέλαβε την Τρίτη την έκκλησή του για υπογραφή του «κρίσιμου» συμφώνου «τις επόμενες ημέρες».
Η Γερμανία έχει υιοθετήσει παρόμοιο τόνο, με τη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ πιθανότατα να ενισχύεται από την αποφασιστικότητά της να σώσει την παραπαίουσα αυτοκινητοβιομηχανία της.
Από τις πιο επικριτικές φωνές όμως εξ αρχής ήταν η Γαλλία. Ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την Τετάρτη ότι «η Γαλλία θα αντιταχθεί σθεναρά» σε οποιαδήποτε «επιθυμία των ευρωπαϊκών αρχών να επιβάλουν» τη συμφωνία. Μάλιστα προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης ξεκαθάρισε ότι «η Συμφωνία είναι αδύνατον να υπογραφεί ως έχει». Απαίτησε ισχυρές ρήτρες διασφάλισης, αυστηρότερους ελέγχους εισαγωγών και αυστηρότερα πρότυπα για τους παραγωγούς της Mercosur.
Και την Τετάρτη, η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, προειδοποίησε κατά της «πρόωρης» επικύρωσης, καθώς οι διασφαλίσεις για τους αγρότες δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, σε μια αλλαγή στάσης.
Εδώ όμως αντιδρά και το δεύτερο μέλος της συμφωνίας· οι ίδιες οι χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα επανέλαβε την Τετάρτη τις εκκλήσεις προς τα κράτη μέλη της ΕΕ να συναινέσουν στη συμφωνία.
«Τους έχω ήδη προειδοποιήσει: αν δεν το κάνουμε τώρα, η Βραζιλία δεν θα συνάψει άλλες συμφωνίες όσο είμαι πρόεδρος», είπε.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου