Το πρόβλημα του Πούτιν

Ιωάννα Βαρδαλαχάκη • ivardalachaki@naftemporiki.gr

Με τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, αν και ακόμα παραμένει τεράστιο, αν όχι αγεφύρωτο, χάσμα μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, η πορεία που θα ακολουθήσουν οι συνομιλίες εξαρτάται εν πολλοίς από τον Ρώσο ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η μπάλα βρίσκεται κατά μία έννοια στην μπάλα της Ρωσίας, αφενός γιατί έχει το πάνω χέρι στον πόλεμο, αφετέρου γιατί αναμένεται η αντίδρασή της όσον αφορά το σχέδιο 20 σημείων που κατέθεσε την παραμονή των Χριστουγέννων η Ουκρανία.

Πρόκειται για ένα σχέδιο που δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτό από το Κρεμλίνο, με ορισμένους αναλυτές να βλέπουν «δόλο» από την πλευρά του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μία προσπάθεια δηλαδή να παγιδεύσει τον Πούτιν προκειμένου να το απορρίψει.ALEXANDER NEMENOV/Pool via REUTERS

Ο Ρώσος πρόεδρος βρίσκεται όμως από καιρό εγκλωβισμένος σε μία άλλη παγίδα που επηρεάζει τις εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας, και θα μπορούσε να επηρεάσει επίσης την έκβαση των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τον καθηγητή και ειδικό στις σχέσεις εξουσίας στο Κρεμλίνο, Μαρκ Γκαλεότι.



Όπως αναφέρει, στη Ρωσία υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια λόγω του πολέμου, η οποία αφορά τους νεκρούς και τους τραυματίες, την οικονομία που διολισθαίνει σε ύφεση, τις δημόσιες υπηρεσίες που βρίσκονται υπό πίεση καθώς η σύγκρουση «καταβροχθίζει» το 40% του προϋπολογισμού της χώρας.

Η μετατόπιση μεγάλου μέρους της οικονομίας σε μια κατάσταση εμπόλεμης περιόδου αναπόφευκτα δημιουργεί λίγους νικητές και πολλούς ηττημένους εντός της επιχειρηματικής ελίτ, ακριβώς τη στιγμή που οι περιφερειακοί κυβερνήτες (σημαντικοί παίκτες εξουσίας από μόνοι τους) βρίσκονται υπό συνεχή πίεση να κάνουν περισσότερα με λιγότερους πόρους, εξηγεί τονίζοντας ωστόσο ότι προς το παρόν δεν υπάρχει ουσιαστική αντιπολίτευση στον Πούτιν εντός της Ρωσίας- λόγω της καταστολής αλλά και της συσπείρωσης γύρω από τη σημαία ως αποτέλεσμα του πολέμου.

Κατά τον καθηγητή, μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος να επενδύει στον χρόνο, ποντάροντας ότι η Ουκρανία δεν θα αντέξει τελικά, ωστόσο, ίσως και για τον ίδιο να έχει σημασία ο χρόνος που περνάει.

Όπως εξηγεί, πολλά εξαρτώνται από την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία. Αν ο Πούτιν καταφέρει να πετύχει γρήγορα μια καλή συμφωνία, τότε θα μπορέσει να την μετατρέψει σε θρίαμβο. Ωστόσο, αν ο πόλεμος συνεχιστεί, κάτι που μπορεί να τον αναγκάσει να ρίξει στις μάχες όχι μόνο εθελοντές, αλλά και κληρωτούς και εφέδρους που δεν επέλεξαν ποτέ να πολεμήσουν, τότε θα αυξηθεί η δυσαρέσκεια εναντίον του, τόσο επειδή ξεκίνησε έναν πόλεμο που λίγοι Ρώσοι ήθελαν όσο και επειδή σπατάλησε τις ευκαιρίες για ειρήνη που του πρόσφερε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι, σύμφωνα με δημοσκόπηση που πραγματοποίησε το προσκείμενο στην κυβέρνηση Κέντρο Μελέτης της Κοινής Γνώμης (VTsIOM), η πλειοψηφία των Ρώσων (55%) αναμένει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει το 2026.Σε κάθε περίπτωση πάντως είναι δύσκολο να καταγραφεί το πραγματικό επίπεδο κόπωσης της ρωσικής κοινής γνώμης λόγω του αυστηρού κρατικού ελέγχου της ελευθερίας της έκφρασης.REUTERS/Yulia Morozova

Για τον Γκαλεότι πάντως ο Ρώσος πρόεδρος είναι παγιδευμένος σε μια κατάσταση από την οποία δεν θα βγει σύντομα, ούτε θα τον αναγκάσουν οι συνθήκες να βγει. Τουλάχιστον όχι ακόμα.

«Ο Πούτιν είναι εγκλωβισμένος σε ένα χρυσό κλουβί που έφτιαξε ο ίδιος, πολύ ανασφαλής για να τολμήσει να απομακρυνθεί από αυτό (εννοεί να αποσυρθεί ή να ορίσει διάδοχο), αλλά ταυτόχρονα και πολύ ασφαλής εκεί μέσα, που δεν μπορεί να τον βγάλει από εκεί οτιδήποτε άλλο (όπως ένα πραξικόπημα, μία δολοφονική επίθεση ή μία συνταγματική διαδικασία αποπομπής), εκτός από την θνητότητά του», λέει χαρακτηριστικά υπενθυμίζοντας πάντως ότι προς το παρόν, και παρά την συχνή φημολογία για την κατάσταση της υγείας του, ο 73χρονος ηγέτης φαίνεται να έχει σχετικά καλή υγεία.

naftemporiki.gr