Από την καρέκλα του Νετανιάχου στα τεστ των Όρμπαν και Τραμπ: Οι σημαντικότερες εκλογές του 2026

Ιωάννα Βαρδαλαχάκη • ivardalachaki@naftemporiki.gr

Άλλη μία ταραχώδης χρονιά πλησιάζει στο τέλος, με το γεωπολιτικό σκηνικό να μοιάζει πιο ενδιαφέρον και πιο επικίνδυνο από ποτέ.

Τη φετινή χρονιά, που ξεκίνησε με την απόλυτη πολιτική αλλαγή, την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, διεξήχθησαν αρκετές εκλογικές αναμετρήσεις, με άλλες να καταλήγουν στην αναμενόμενο έκβαση, όπως στη Γερμανία, και άλλες σε αποτέλεσμα- έκπληξη, όπως στην Αυστραλία και τον Καναδά.

Με το 2025 να κλείνει τον κύκλο του, είναι εύλογο να αναρωτιόμαστε ποιες εκλογές θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τη δυναμική των παγκόσμιων δυνάμεων το 2026. Το αποτέλεσμα ορισμένων αναμετρήσεων θεωρείται ήδη προεξοφλημένο, όπως στη Ρωσία όπου οι εκλογές αναμένεται να διεξαχθούν πριν από τις 20 Σεπτεμβρίου. Σε άλλες χώρες ωστόσο είναι αμφίβολη και η ίδια η διεξαγωγή των εκλογέων, όπως το Νότιο Σουδάν που αναμένεται να διεξαγάγει εκλογές τον Δεκέμβριο.

Με βάση όσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής, οι πιο σημαντικές εκλογές για το 2026 είναι οι εξής:


Βουλευτικές εκλογές στην Ουγγαρία

Έχοντας εδραιώσει την εξουσία του, περιορίζοντας τις δημοκρατικές ελευθερίες στην Ουγγαρία, την οποία το Council on Foreign Relations χαρακτηρίζει χαρακτηριστική περίπτωση δημοκρατικής οπισθοδρόμησης, ο Βίκτορ Όρμπαν θα αναμετρηθεί με τον πρώτο σημαντικό αντίπαλο που έχει αντιμετωπίσει εδώ και πάνω από μια δεκαετία.

Μια νέα δύναμη της αντιπολίτευσης, το κόμμα Tisza, με επικεφαλής τον Πέτερ Μαγιάρ, κέρδισε- προκαλώντας ιδιαίτερη έκπληξη- σχεδόν το 30% των ψήφων στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πέρυσι. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Tisza προηγείται του κυβερνώντος κόμματος του Όρμπαν, Fidesz, με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης να συσπειρώνονται γύρω του.

Ο Όρμπαν απάντησε σε αυτή τη νέα εκλογική απειλή μεθοδεύοντας την ψήφιση ενός νόμου για την ανακατανομή των περιφερειών που θα δυσκολέψει το κόμμα Tisza να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.REUTERS/Bernadett Szabo

Φέτος μένει να δούμε τον Απρίλιο εάν οι Ούγγοι πολίτες κουράστηκαν από τον Όρμπαν μετά από δεκαπέντε χρόνια διακυβέρνησης και κατά πόσο η αντιπολίτευση, η οποία περιέπεσε σε αταξία μετά τις εκλογές του 2022, μπορεί να αξιοποιήσει τη δημόσια δυσαρέσκεια.

Οι εκλογές στην Ουγγαρία θα αποτελέσουν μια σημαντική δοκιμασία για το κατά πόσον μπορεί να αντιστραφεί στην κάλπη η δημοκρατική οπισθοδρόμηση, σημειώνει το Gzeromedia προσθέτοντας ότι το αποτέλεσμα των εκλογών είναι σημαντικό και για τα ευρωπαϊκά πράγματα. Όπως υπενθυμίζει, η Βουδαπέστη έχει απομακρυνθεί από την ΕΕ και στρέφεται προς τη Ρωσία, επομένως η αλλαγή στην κορυφή της χώρας θα μπορούσε να ανοίξει μία νέα σελίδα στις Βρυξέλλες.
Γενικές εκλογές στο Μπανγκλαντές

Πρόκειται για τις πρώτες εκλογές που διεξάγονται στο Μπαγκλαντές μετά την ανατροπή, τον Αύγουστο του 2024, της κυβέρνησης της Σεΐχ Χασίνα μετά από 15 χρόνια αυταρχισμού, λόγω φοιτητικών διαμαρτυριών. Στην πορεία, ο στρατός της χώρας διόρισε τον Μοχάμεντ Γιουνούς, που είναι κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, για να ηγηθεί μιας προσωρινής κυβέρνησης με στόχο την αποκατάσταση του νόμου και της τάξης και την επιστροφή της χώρας σε δημοκρατικό καθεστώς.reuters

Οι εκλογές του Φεβρουαρίου θα διεξαχθούν παράλληλα με ένα δημοψήφισμα για την αναμόρφωση του Συντάγματος της χώρας. Εκτός από τα υψηλά συνταγματικά ζητήματα, οι ψηφοφόροι θα ανησυχούν για τα βασικά ζητήματα. Η ανεργία, ιδίως η ανεργία των νέων, είναι υψηλή και το Μπαγκλαντές κατατάσσεται 151ο στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς του 2024.

Η ψηφοφορία θα δοκιμάσει έτσι κατά πόσον το Μπαγκλαντές μπορεί να κάνει το πιο κρίσιμο βήμα που έχει κάνει μέχρι σήμερα για να εκμεταλλευθεί την ανατροπή μιας αυταρχικής κυβέρνησης ώστε να «τρέξει» μια βιώσιμη δημοκρατική μετάβαση.
Οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ

Τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών του επόμενου Νοεμβρίου θα μπορούσαν να αλλάξουν δραματικά την πορεία της αμερικανικής πολιτικής. Η ψηφοφορία για τη Βουλή των Αντιπροσώπων λειτουργεί ως δημοψήφισμα για τον εν ενεργεία πρόεδρο.

Οι Αμερικανοί για την ώρα έχουν άσχημη διάθεση. Το κόστος ζωής βρίσκεται στην κορυφή της λίστας τους, με τους ψηφοφόρους να λένε ότι οι τιμές των ενοικίων και των τροφίμων είναι εκτός ελέγχου. Η ανησυχία των Αμερικανών για την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην αγορά εργασίας είναι επίσης υψηλή. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πολλοί έχουν κουραστεί και από τα δύο κόμματα, τόσο τους Δημοκρατικούς όσο και τους Ρεπουμπλικανούς. Εν τω μεταξύ, σχεδόν το 60% θεωρεί ότι η χώρα βρίσκεται σε λάθος δρόμο.
Προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στη Σομαλία

Η Σομαλία οδεύει προς μια προεκλογική περίοδο με πολλά προβλήματα. Ο πρόεδρος Χασάν Σεΐχ Μοχάμουντ πρότεινε την αλλαγή από το παραδοσιακό, έμμεσο σύστημα ψηφοφορίας σε ένα μοντέλο με στόχο την αύξηση της συμμετοχής των ψηφοφόρων.

Οι εκλογικές μεταρρυθμίσεις βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης. Αλλά η Σομαλία αντιμετωπίζει επίσης σημαντικά ζητήματα ασφαλείας, καθώς η διαβόητη τζιχαντιστική οργάνωση Αλ-Σαμπάμπ και το Ισλαμικό Κράτος βρίσκονται σε άνοδο, ενώ παράλληλα μειώνεται η διεθνής υποστήριξη.REUTERS/Feisal Omar

Προηγούμενες προσπάθειες μεταρρύθμισης στη χώρα έχουν καταλήξει σε βίαιες συγκρούσεις και παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα, γεγονός που υπογραμμίζει το πόσο γρήγορα μπορεί να αποσταθεροποιηθεί η κατάσταση στη χώρα. Το 2026 θα αποτελέσει ένα τεστ για το κατά πόσον η Σομαλία μπορεί να διεξάγει αξιόπιστες και δίκαιες εκλογές ή αν το αντίθετη της κοστίσει σε πολιτική σταθερότητα παραδίδοντας στους τρομοκράτες μέρος της εξουσίας.
Βουλευτικές εκλογές στο Ισραήλ

Οι εκλογές μπορούν να διευθετήσουν πολιτικές διαμάχες ή να προκαλέσουν πολιτική παράλυση. Το Ισραήλ τα έχει ζήσει προσφάτως και τα δύο. Την περίοδο μεταξύ 2018 και 2022, οι Ισραηλινοί προσήλθαν στις κάλπες πέντε φορές, αλλά δεν κατάφεραν να σχηματίσουν έναν σταθερό κυβερνητικό συνασπισμό.

Αυτό άλλαξε το 2022, όταν ο Μπενιαμίν Νετανιάχου σχημάτισε την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου κυριαρχεί στην ισραηλινή πολιτική σκηνή του Ισραήλ εδώ και τρεις δεκαετίες, έχοντας διατελέσει πρωθυπουργός για δεκαοκτώ από τα τελευταία είκοσι εννέα χρόνια. Κατηγορήθηκε το 2019 για διαφθορά, με τη δίκη του να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Μετά τη νίκη του το 2022, προώθησε νομοθεσία για τον περιορισμό της δικαστικής εποπτείας.

Η δικαστική μεταρρύθμιση που προώθησε πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις στη χώρα, προκαλώντας αντιδράσεις από τους πολίτες και την αντιπολίτευση που έβλεπαν προσπάθεια να θωρακιστεί από διώξεις και να αποδυναμώσει τον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας επί της κυβέρνησής του.

Ακολούθησε ωστόσο η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 που έβαλε, έστω προσωρινά, τέλος σε αυτή την πολιτική κρίση, με τον Νετανιάχου να σχηματίζει κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία κατέρρευσε μετά από μόλις οκτώ μήνες, καθώς προέκυψαν διαφωνίες σχετικά με τη στρατηγική για τη Γάζα, τη βία των εποίκων στη Δυτική Όχθη και τα μεταπολεμικά σχέδια για τον παλαιστινιακό θύλακα.REUTERS/Itai Ron ISRAEL OUT

Εάν η Κνεσέτ, το κοινοβούλιο της χώρας, δεν καταφέρει να ψηφίσει τον νέο κρατικό προϋπολογισμό μέχρι τον Μάρτιο, θα προκηρυχθούν αυτόματα εκλογές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο.

Εκτός από προφανή ζητήματα ασφαλείας, όπως το μέλλον της Γάζας και τις ανησυχίες για την περιφερειακή ασφάλεια, τους Ισραηλινούς ψηφοφόρους ενδιαφέρουν ζητήματα όπως το κόστος ζωής, η δικαστική μεταρρύθμιση, η διερεύνηση των αποτυχιών των υπηρεσιών πληροφοριών της 7ης Οκτωβρίου και οι εξαιρέσεις που απολαμβάνουν οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.

Η αντιπολίτευση παραμένει διχασμένη πάντως, κάτι που συνιστά ευκαιρία για τον Νετανιάχου, ο οποίος κατέγραψε σημαντικές επιτυχίες για το Ισραήλ στον τομέα της ασφάλειας μετά την 7η Οκτωβρίου (από το πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έως την εντυπωσιακή εξόντωση των ηγετών των οργανώσεων που είχαν την υποστήριξη του Ιράν). Έτσι φαίνεται πολύ πιθανό να κάνει την έκπληξη για άλλη μία φορά και να παραμείνει στην εξουσία.
Γενικές εκλογές στη Βραζιλία

Η Βραζιλία θα εκλέξει νέα κυβέρνηση σε ομοσπονδιακό και πολιτειακό επίπεδο το 2026, με τη διαδικασία να αφορά την προεδρία, το κοινοβούλιο και τις κυβερνητικές θέσεις. Οι εκλογές έρχονται μετά από μια ταραχώδη χρονιά κατά την οποία ο πρώην πρόεδρος και ηγέτης της δεξιάς αντιπολίτευσης Ζαΐχ Μπολσονάρου καταδικάστηκε σε φυλάκιση 27 ετών. Του απαγορεύτηκε επίσης να είναι υποψήφιος στις εκλογές.

Ο νυν πρόεδρος Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα είχε δηλώσει το 2022 ότι δεν θα επιδιώξει τέταρτη θητεία. Ωστόσο, άλλαξε γνώμη και τον Οκτώβριο ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, λέγοντας: «Γίνομαι 80 ετών, αλλά μπορείτε να είστε σίγουροι ότι έχω την ίδια ενέργεια που είχα όταν ήμουν 30».

Οι εκλογές θα καθορίσουν εάν θα γίνει η Βραζιλία στόχος της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στον Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, κάτι που ωστόσο θεωρείται πιθανό να αντανακλά ένα προσωρινό φαινόμενο συσπείρωσης γύρω από το πρόσωπό του ως αποτέλεσμα των πρόσφατων συγκρούσεών του με τον Ντόναλντ Τραμπ. Παράλληλα, ακόμη δεν γνωρίζουμε ποιον έχει αντίπαλο. Ο Τραμπ έχει ευθυγραμμιστεί με τον Μπολσονάρου και μάλιστα έχει επιβάλει κυρώσεις στη Βραζιλία σε απάντηση στις διώξεις του.REUTERS/Tom Brenner

Δύο υποψήφιοι θα μπορούσαν να αναλάβουν τα ηνία από τον Μπολσονάρο: ο γιος του, Εντουάρντο Μπολσονάρου, γερουσιαστής από το Ρίο, ή ο κυβερνήτης του Σάο Πάολο (της πιο πυκνοκατοικημένης πολιτείας της Βραζιλίας), Ταρκίσιο ντε Φρέιτας. Και οι δύο έχουν να αντιμετωπίσουν έντονο ανταγωνισμό. Ο νεότερος Μπολσονάρο αντιμετωπίζει επίσης κατηγορίες για παρέμβαση στην ποινική υπόθεση του πατέρα του.

Οι κυριότερες ανησυχίες των ψηφοφόρων είναι πιθανό να είναι η επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ο πληθωρισμός και η εγκληματικότητα. Η οικονομία της Βραζιλίας ενδέχεται να εισέρχεται σε ύφεση και ο πληθωρισμός είναι λίγο κάτω από το 5%. Οι δασμοί 50% του Ντόναλντ Τραμπ σημαίνουν πρόσθετα οικονομικά εμπόδια. Το ποσοστό ανθρωποκτονιών στη Βραζιλία παραμένει ένα από τα υψηλότερα στον κόσμο, και η αστυνομική επιχείρηση σε δύο γειτονιές στο Ρίο ντε Τζανέιρο τον περασμένο μήνα άφησε 132 νεκρούς χωρίς να σπάσει τον κλοιό των εγκληματικών συμμοριών.

Άλλες σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις που αναμένονται το 2026:Βουλευτικές εκλογές στη Σλοβενία, στις 22 Μαρτίου
Προεδρικές εκλογές στην Κολομβία, στις 31 Μαΐου
Γενικές εκλογές στην Αιθιοπία, την 1η Ιουνίου
Βουλευτικές εκλογές στην Αρμενία, στις 7 Ιουνίου
Γενικές εκλογές στη Σουηδία, στις 13 Σεπτεμβρίου
Προεδρικές εκλογές στη Βουλγαρία, τον Νοέμβριο
Προεδρικές εκλογές στην Γκάμπια, στις 5 Δεκεμβρίου
naftemporiki.gr