Νατάσα Στασινού • nstasinou@naftemporiki.gr
Το 2025 θα μείνει στη μνήμη των επενδυτών ως μια χρονιά αντιφάσεων. Οι βασικοί χρηματιστηριακοί δείκτες σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία και αναδυόμενες αγορές οδεύουν προς ιστορικά υψηλά, με ορισμένες αγορές να συμπληρώνουν 5η διαδοχική ανόδου και 3η διαδοχική χρονιά διψήφιων αποδόσεων.
Κι όμως, πίσω από τα εντυπωσιακά νούμερα κρύβεται μια από τις πιο νευρικές και αποκαλυπτικές χρονιές των τελευταίων δεκαετιών – μια χρονιά που ανέτρεψε βεβαιότητες και επανέφερε παλιά μαθήματα με νέο τρόπο.
Όταν η Αμερική θύμισε αναδυόμενη αγορά
Η πιο χαρακτηριστική στιγμή της χρονιάς ήρθε τον Απρίλιο, με τη λεγόμενη «Liberation Day». Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση σαρωτικών δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε βίαιη αναταραχή: μετοχές, ομόλογα και δολάριο υποχώρησαν ταυτόχρονα – ένα σπάνιο φαινόμενο που θύμισε κρίσεις αναδυόμενων αγορών.
Η αναδίπλωση του Λευκού Οίκου και η αναστολή των περισσότερων μέτρων εκτόνωσαν την ένταση, όμως το πλήγμα στην εμπιστοσύνη δεν αποκαταστάθηκε πλήρως.
Το δολάριο δεν ανέκαμψε ποτέ ουσιαστικά, ενώ οι ξένοι επενδυτές άρχισαν να αντισταθμίζουν πιο επιθετικά την έκθεσή τους. Το μήνυμα ήταν σαφές: ακόμη και τα «απόλυτα καταφύγια» μπορούν να αμφισβητηθούν. Το αμερικανικό νόμισμα δεν ειναι το σύμβολο απόλυτης ισχύος που άλλοτε γωρίζαμε.
Η αλλαγή σκυτάλης στα χρηματιστήρια
Μετά από δύο χρόνια απόλυτης κυριαρχίας, η Wall Street έχασε φέτος το προβάδισμα. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται στο επίκεντρο της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης, οι ευρωπαϊκές αγορές –ενισχυμένες από δημοσιονομικά πακέτα και αυξημένες αμυντικές δαπάνες– κατέγραψαν εντυπωσιακές επιδόσεις.
Ακόμη πιο ηχηρή ήταν η υπεραπόδοση των πρώην «περιφερειακών» αγορών: Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πολωνία βρέθηκαν μεταξύ των πρωταγωνιστών, με τις τράπεζες να ξεχωρίζουν.
Παράλληλα, οι αναδυόμενες αγορές ξεπέρασαν τις ανεπτυγμένες για πρώτη φορά μετά από χρόνια, θυμίζοντας ότι το παγκόσμιο επενδυτικό ενδιαφέρον δεν περιορίζεται πια σε έναν μόνο πόλο.
Ελλάδα: Χρηματιστήριο και ομόλογα στο ραντάρ των αγορών
Μέσα σε αυτό το διεθνές περιβάλλον αντιφάσεων, η ελληνική αγορά αποτέλεσε μία από τις πιο καθαρές ιστορίες υπεραπόδοσης του 2025. Το Χρηματιστήριο Αθηνών συγκαταλέγεται στους πρωταγωνιστές της Ευρώπης, με τον Γενικό Δείκτη να καταγράφει κέρδη περίπου 44% από τις αρχές του έτους, επίδοση που τοποθετεί την Αθήνα στις κορυφαίες αγορές διεθνώς.
Ο δείκτης υψηλής κεφαλαιοποίησης κινείται ακόμη υψηλότερα, ενώ οι τράπεζες πρωταγωνιστούν, με άνοδο που ξεπερνά το 80% σε ετήσια βάση, στηριζόμενες στη βελτίωση της κερδοφορίας, στα ισχυρά κεφαλαιακά αποθέματα και στις ελκυστικές μερισματικές αποδόσεις.
Παράλληλα, θετική είναι και η εικόνα στην αγορά κρατικού χρέους. Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου κινείται σήμερα περί το 3,5%, παραμένοντας σε σχετικά στενό εύρος διακύμανσης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, παρά τη διεθνή άνοδο των μακροπρόθεσμων αποδόσεων.
Τα spreads έναντι των γερμανικών τίτλων διαμορφώνονται κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα της μεταμνημονιακής περιόδου, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζεται πλέον από τις αγορές περισσότερο ως «κανονική» χώρα της ευρωζώνης και λιγότερο ως ειδική περίπτωση.
Το 2025, ωστόσο, υπενθύμισε ότι η εμπιστοσύνη δεν είναι δεδομένη. Το διεθνές κλίμα, το κόστος χρήματος και οι γεωπολιτικές εντάσεις εξακολουθούν να καθορίζουν τις ροές. Για την ελληνική αγορά, το στοίχημα του 2026 δεν θα είναι μόνο η διατήρηση των αποτιμήσεων, αλλά η απόδειξη ότι η υπεραπόδοση έχει δομικό και όχι συγκυριακό χαρακτήρα.
Πτώση επιτοκίων, αλλά όχι φθηνό μακροπρόθεσμο χρήμα
Το 2025 χαρακτηρίστηκε από πιο «ήπιες» κεντρικές τράπεζες: η Fed, η Τράπεζα της Αγγλίας και η ΕΚΤ προχώρησαν σε αλλεπάλληλες μειώσεις επιτοκίων. Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις των ομολόγων δεν ακολούθησαν. Σε ορισμένες χώρες, μάλιστα, αυξήθηκαν.
Η αντίφαση αυτή τροφοδότησε τον λεγόμενο «debasement trade» – τον φόβο ότι τα κράτη δανείζονται υπερβολικά και ότι ο πληθωρισμός μπορεί να επιστρέψει. Οι αγορές έστειλαν προειδοποίηση: οι μειώσεις επιτοκίων δεν αρκούν για να πείσουν τους επενδυτές να δεχτούν χαμηλές αποδόσεις μακράς διάρκειας.
Bitcoin: Όχι (ακόμη) ψηφιακός χρυσός
Το αφήγημα του bitcoin ως αντισταθμίσματος απέναντι στον πληθωρισμό και τη δημοσιονομική χαλάρωση δοκιμάστηκε σκληρά. Ενώ ο χρυσός κατέγραψε άνοδο άνω του 60% και το ασήμι υπερδιπλασιάστηκε, το bitcoin κλείνει τη χρονιά με απώλειες και έντονη μεταβλητότητα.
Η συμπεριφορά του έδειξε ότι λειτουργεί περισσότερο ως δείκτης ρίσκου και τεχνολογικής αισιοδοξίας – και λιγότερο ως ασφαλές καταφύγιο. Το 2025 ξεκαθάρισε ότι οι επενδυτές, σε περιόδους αβεβαιότητας, εξακολουθούν να εμπιστεύονται τα παραδοσιακά πολύτιμα μέταλλα.
Η λάμψη των private markets ξεθωριάζει
Μετά από μια δεκαετία εκρηκτικής ανάπτυξης, οι ιδιωτικές αγορές κεφαλαίου μπήκαν σε φάση κόπωσης. Η ακριβότερη χρηματοδότηση, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι καθυστερήσεις σε εξαγορές και πωλήσεις περιόρισαν τις αποδόσεις και τη διάθεση για νέες τοποθετήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλοι παίκτες στράφηκαν στη «δημοκρατικοποίηση» των private investments, αναζητώντας κεφάλαια από ιδιώτες. Το ερώτημα που άφησε το 2025 είναι αν αυτή η στροφή αποτελεί ευκαιρία ή προειδοποίηση.
Τα μεγάλα μαθήματα της χρονιάς
Το 2025 θύμισε ότι οι αγορές παραμένουν ο απόλυτος κριτής της πολιτικής, ότι η γεωπολιτική αστάθεια είναι πλέον μόνιμο χαρακτηριστικό και ότι η διαφοροποίηση –παραμελημένη για χρόνια– επιστρέφει στο προσκήνιο.
Κυρίως, όμως, επιβεβαίωσε κάτι διαχρονικό: οι αγορές μπορεί να κάνουν λάθη βραχυπρόθεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα σπάνια αγνοούν την πραγματικότητα.
Με το 2026 να πλησιάζει και τις αποτιμήσεις υψηλές, η χρονιά που φεύγει αφήνει πίσω της όχι μόνο κέρδη, αλλά και πολύτιμα μαθήματα για το πώς λειτουργεί –και πώς δοκιμάζεται– το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου