«Passport»: μια διαμαρτυρία για τα ανθρώπινα δικαιώματα

 Γιώργος Σ. Κουλουβάρης

gkoul@naftemporiki.gr

«Με τα παιδιά και τα διαβατήρια στα χέρια./ Στην Ελλάδα…/ Τον τόπο που εκτός από την καρτερία γνωρίζει και την προσφυγιά./ Να θυμηθώ…/ Βοηθήστε με να θυμηθώ…»

Το «Passport», μια διαμαρτυρία για τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα μπορέσει να παρακολουθήσει ελεύθερα το κοινό, το Σάββατο 2 Ιουλίου στις 8 μ.μ. στο  Φεστιβάλ Ρεματιάς στο Χαλάνδρι –ενώ θα ακολουθήσουν και άλλες παρουσιάσεις του.

Ο Μάνος Καρατζογιάννης («Για την Ελένη», «Μάρτυρες των Αθηνών», «Μελίνα Στοπ Καρέ -αναζητώντας τη σύγχρονη ελληνικότητα», «Φύλακας μιας Επανάστασης»), με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, έχοντας ως βασικό δραματουργικό εργαλείο τη μνήμη και την προφορική μαρτυρία ως αδιάψευστη ιστορική καταγραφή, συνθέτει το πρωτότυπο αυτό κείμενο που έχει σκοπό να θυμίσει στον Έλληνα τους δεσμούς του με την προσφυγιά.

Σε έναν δημόσιο χώρο, γυναίκες ηθοποιοί που έχουν καταγωγή από την Ουκρανία, τη Συρία, την Κύπρο, τον Πόντο, την Αρμενία και τη Σμύρνη αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία που συναντά το δράμα και την περηφάνια ενός ολόκληρου λαού. Του λαού τους που ζητά την αναγνώριση. Του λαού τους που νοσταλγεί τις χαμένες πατρίδες.

Στη διανομή συμμετέχουν καταξιωμένες ηθοποιοί που κατάγονται από τους μαρτυρικούς αυτούς τόπους· μαζί με τον Μάνο  Καρατζογιάννη μάς μίλησαν για το έργο. 

SPYROS PERDIOU

Μάνος Καρατζογιάννης: «Το “Passport” είναι μια διαμαρτυρία για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και έχοντας ως βασικό δραματουργικό εργαλείο τη μνήμη και την προφορική μαρτυρία ως αδιάψευστη ιστορική καταγραφή, ήθελα να συνθέσω ένα πρωτότυπο κείμενο για τις χαμένες πατρίδες.  Σε έναν δημόσιο χώρο, έξι γυναίκες ηθοποιοί που έχουν καταγωγή από την Ουκρανία, τη Συρία, την Κύπρο, τον Πόντο, την Αρμενία και τη Σμύρνη αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία που συναντά το δράμα και την περηφάνια ενός ολόκληρου λαού. Του λαού τους που ζητά την αναγνώριση. Ήθελα να γίνει μια παράσταση που να προσεγγίζει τον πρόσφυγα ευρύτερα. Έξω από τα “στενά σύνορα” της προσωπικής του ιστορίας, ώστε να αναδειχθεί η αξία του προσφυγικού ζητήματος διαχρονικά, σφαιρικά. Έτσι, ξεκίνησα την αφήγηση από τη δοκιμαζόμενη, στις μέρες μας, Ουκρανία και συνέχισα με τη Συρία, την Κύπρο, τον Πόντο, την Αρμενία μέχρι και τη Σμύρνη, όπου φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μέσα από τη διαδρομή όλων αυτών των εθνών ανά διαφορετικές χρονικές περιόδους, ο θεατής μπορεί να συναισθανθεί ευκολότερα το δράμα των προσφύγων και να κατανοήσει πως ανά πάσα στιγμή μπορεί και ο ίδιος να βρεθεί στη θέση τους».

Αναστασία Μιροσνιτσένκο [Ουκρανία]: «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ουκρανία, σπούδασα και έκανα οικογένεια στην Ελλάδα, έχω δύο πατρίδες στην καρδιά μου. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι ο πολύ ειρηνικός λαός μου θα υποστεί τέτοια βασανιστήρια! Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα χρειαστεί να μιλήσω για τους πρόσφυγες από την Ουκρανία, μέσω θεάτρου! Όμως, αυτή τη γλώσσα του θεάτρου την κατέχω καλύτερα απ’ όλες, και αν μπορώ να φωνάξω για τη δυστυχία που μας βρήκε, θα το κάνω σε κάθε βήμα που μου δίνεται· είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω!»

Ραφίκα Σαουίς [Συρία]: «Είναι σημαντικό η ιστορία να ξαναγραφτεί στη βάση της μνήμης».

Ανδριανή Νεοκλέους

Aνδριανή Νεοκλέους [Κύπρος]: «Είναι ευλογία να έχεις το δικαίωμα και την ελευθερία να μιλάς ανοιχτά γι’ αυτά που πονάνε. Η ιστορία της πατρίδας μου είναι τόσο πρόσφατη, φέτος κλείνουμε 50 χρόνια με μισή πατρίδα! Έχω μεγαλώσει με ιστορίες απ’ την εισβολή, οι γονείς μου όπως και οι παππούδες και οι γιαγιάδες μου έχουν ζήσει στο πετσί τους εκείνα τα χρόνια! Όταν, λοιπόν, αφηγούμαι αυτή την ιστορία, έρχομαι αντιμέτωπη με όλες αυτές τις εικόνες και όλα αυτά τα συναισθήματα που έχουν ριζώσει μέσα μου από παιδί! Είναι σημαντικό στις μέρες μας να ακούς ιστορίες που έχουν κοινό, τον πόνο. Συνειδητοποιείς πως μπροστά στον πόλεμο κανένα “passport” δεν μετράει».

Έλενα Μαρσίδου

Έλενα Μαρσίδου [Πόντος]: «Η ιστορία μου αναφέρεται στη γενοκτονία των Ποντίων. Ο Μάνος Καρατζογιάννης έκανε βαθιά έρευνα που βασίζεται σε μαρτυρίες και σε γεγονότα πραγματικά. Πώς να χωρέσει ο ανθρώπινος νους το αδιανόητο; Γιατί αδιανόητες και οι πράξεις των ανθρώπων: “οι Τσέτες άρπαζαν τα παιδιά από τα πόδια και τα χτυπούσαν με τα κεφάλια στα βράχια μέχρι να πεθάνουν” ή “Τότε, η καθεμιά έπαιρνε το παιδί της άλλης και το ’πνιγε -μην τυχόν και κλάψει κάποιο ή μιλήσει και τους ανακάλυπταν”. Συνέβησαν. Συμβαίνουν. Και κληρονομούνται τα τραύματα από γενιά σε γενιά. Μαζί με τις ιστορίες και τα κειμήλια. Μαζί με το χρέος να τα γνωρίσουμε, μαζί με την ανάγκη να μας αναγνωρίσουν».

Ρομίνα Κατσικιάν

Ρομίνα Κατσικιάν [Αρμενία]: «Το έργο αυτό μας θυμίζει ότι πρέπει να υπάρχει ενότητα και σεβασμός μεταξύ μας. Είναι ένα έργο που μας δείχνει ότι όλοι είμαστε ίσοι, ανεξαρτήτως θρησκείας και καταγωγής και ότι στις δύσκολες στιγμές πρέπει να βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται και πρόσφυγες θα υπάρχουν πάντα στη ζωή μας. Είναι υποχρέωσή μας, σε όποια χώρα κι αν είμαστε, να τους βοηθάμε με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε διότι οι άνθρωποι αυτοί, όπως και οι δικοί μου πρόγονοι, αναγκάστηκαν να αφήσουν τα πάντα πίσω τους για να επιβιώσουν. Το μόνο πράγμα που έχουν, είναι η ζωή τους. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να τους την κάνουμε λίγο καλύτερη».

Μαρία Ζορμπά 

Μαρία Ζορμπά [Σμύρνη]: «Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις στην πρόβα, αυτά τα κορίτσια, να μιλούν για τις ρίζες τους, μέσα από το κείμενο του Μάνου. Για μνήμες τόσο άγριες και σκληρές. Γεγονότα και πράξεις άπιαστες από το μυαλό, που όμως ο πόλεμος πάντα φέρνει. Πράγματα ανήκουστα και τρομερά, που ο άνθρωπος τα φτάνει μέσα στον παραλογισμό του πολέμου. Τα υφίσταται ή τα πράττει. Αναμετριέμαι συνέχεια κι εγώ, αυτές τις μέρες, με τη σκέψη των δικών μου παππούδων. Πόσο απίστευτα δύσκολη ζωή έζησαν, πόσο πόνο είχε το ξερίζωμά τους. Αλλά και πόσο πιθανό είναι κάτι τέτοιο για τον καθένα μας. Θέλουμε να μιλήσουμε για όλα αυτά, με ορμή αλλά και ευλάβεια».

Συντελεστές

Κείμενο - σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης       
Ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης): Αναστασία Μιροσνιτσένκο, Ραφίκα Σαουίς, Ανδριανή Νεοκλέους, Έλενα Μαρσίδου, Ρομίνα Κατσικιάν και η Μαρία Ζορμπά.
Μουσική: Κώστας Νικολόπουλος     
Βοηθός σκηνοθέτη: Φίλιππος Παπαθεοδώρου         
Γραφιστικά: Μάριος Γαμπιεράκης    
Παραγωγή: Daydreams - Πολιτισμός Σταθμός Θέατρο        
Επικοινωνία: Νατάσα Παππά
Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

Παραστάσεις

Σάββατο 2 Ιουλίου, Φεστιβάλ Ρεματιάς - Χαλάνδρι στις 8 μ.μ.

Σύντομα θα ανακοινωθούν κι άλλες ημερομηνίες

Είσοδος ελεύθερη

naftemporiki.gr