Μια κρίση ασφαλείας ετοιμάζεται στην Ευρώπη, όπου θα μπορούσαν να συνδυαστούν, το 2025, δύο επικίνδυνα στοιχεία: Μια αυξανόμενη απειλή από τη Ρωσία και μια αυξανόμενη αδιαφορία από την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει επειγόντως να ανταποκριθούν σε αυτόν τον ανησυχητικό γεωπολιτικό συνδυασμό, ενισχύοντας τη δική τους άμυνα, σχολιάζουν σήμερα οι Financial Times. Για να συμβεί αυτό, είναι ζωτικής σημασίας για τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, να πραγματοποιήσει επιτέλους την υπόσχεση του καγκελάριου Όλαφ Σολτς για δραματική αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Η πολιτική υποστήριξη της αύξησης των αμυντικών δαπανών απαιτεί σαφήνεια σχετικά με το τι συμβαίνει τόσο στη Ρωσία όσο και στην Αμερική. Ο Μαρκ Ρούτε, ο πρόσφατα διορισμένος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, προειδοποίησε τον περασμένο μήνα ότι: “Η οικονομία της Ρωσίας βρίσκεται σε πολεμική κατάσταση… Ο κίνδυνος κινείται προς το μέρος μας με πλήρη ταχύτητα”. Προέτρεψε μάλιστα το ΝΑΤΟ να αυξήσει γρήγορα την αμυντική παραγωγή και να “μεταβεί σε νοοτροπία πολέμου”.
Τον περασμένο Απρίλιο, ο στρατηγός Κρίστοφερ Καβόλι, ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, προειδοποίησε ότι: “Η Ρωσία δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θα σταματήσει. Ούτε σκοπεύει να σταματήσει στην Ουκρανία”, είπε ο στρατηγός. Δυτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ρωσία έχει ήδη εμπλακεί σε έναν υβριδικό πόλεμο με την Ευρώπη – που περιλαμβάνει τακτικές πράξεις δολιοφθοράς που ενέχουν τον κίνδυνο μαζικών απωλειών.
Η εποχή του Ψυχρού Πολέμου
Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, οι ΗΠΑ ηγήθηκαν της συμμαχικής απάντησης όταν η Ρωσία ανέβασε τη στρατιωτική πίεση στην Ευρώπη. Αλλά η αμερικανική αντίδραση αυτή τη φορά υπόσχεται να είναι πολύ διαφορετική. Οι βασικοί διορισμοί του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ περιλαμβάνουν συμβούλους που εκφράζουν ρητά την επιθυμία τους να μεταφέρουν αμερικανικά στρατιωτικά μέσα από την Ευρώπη στην Ασία.
Ο Elbridge Colby, ο οποίος μόλις διορίστηκε υφυπουργός Άμυνας, έγραψε στους FT πέρυσι ότι η Κίνα αποτελεί πολύ μεγαλύτερη προτεραιότητα για τις ΗΠΑ από τη Ρωσία και υποστήριξε ότι “οι ΗΠΑ πρέπει να παρακρατήσουν δυνάμεις από την Ευρώπη, τις οποίες χρειάζονται για την Ασία, ακόμη και στην περίπτωση που η Ρωσία επιτεθεί πρώτη”.
Ευρωπαίοι αμυντικοί αναλυτές ανησυχούν ότι μια στρατιωτική υποχώρηση των ΗΠΑ από την Ευρώπη θα ενθάρρυνε τη ρωσική επιθετικότητα. Σε ένα πρόσφατο βιβλίο του, ο Keir Giles του Chatham House υποστηρίζει: “Η απόσυρση της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης του ΝΑΤΟ είναι ο πιο σίγουρος τρόπος για να μετατραπεί το ενδεχόμενο επίθεσης της Ρωσίας πέραν της Ουκρανίας σε πιθανότητα”.
Σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, ωστόσο, η ρωσική απειλή εξακολουθεί να φαίνεται απομακρυσμένη. Στα σχεδόν τρία χρόνια μαχών στην Ουκρανία, οι στρατοί της Μόσχας έχουν σημειώσει περιορισμένα εδαφικά κέρδη και έχουν υποστεί συγκλονιστικές απώλειες – τώρα υπολογίζονται σε 700.000 στρατιώτες νεκρούς ή τραυματίες.
Η πολεμική οικονομία της Ρωσίας
Αλλά η έκταση των απωλειών που είναι πρόθυμος να απορροφήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα πρέπει επίσης να αποτελέσει προειδοποίηση. Ο ρωσικός στρατός είναι τώρα μεγαλύτερος από ό,τι ήταν στην αρχή του πολέμου το 2022. Και, όπως επισήμανε πρόσφατα ο Ρούτε, η χώρα παράγει “τεράστιο αριθμό αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων και πυρομαχικών”.
Οι ευρωπαϊκές χώρες δεν διαθέτουν το ανθρώπινο δυναμικό και τον εξοπλισμό για να εμπλακούν σε έναν πόλεμο φθοράς του είδους που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Στις αρχές του περασμένου έτους, ο βρετανικός στρατός αριθμούσε 73.520 άνδρες – ο λιγότερος από το 1792. Ο γερμανικός στρατός έχει 64.000 άτομα.
Οι στρατιωτικοί σχεδιαστές του ΝΑΤΟ θεωρούν ότι η συμμαχία υπολείπεται κατά το ένα τρίτο περίπου από το σημείο που πρέπει να βρίσκεται για να αποτρέψει αποτελεσματικά τη Ρωσία. Υπάρχουν ιδιαίτερες ελλείψεις στην αεράμυνα, την υλικοτεχνική υποδομή, στα πυρομαχικά και στον εξοπλισμό ασφαλών επικοινωνιών.
Τα μέλη της Συμμαχίας έχουν δεσμευτεί επί του παρόντος να δαπανούν το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα. Μπορεί να αυξήσουν τον ονομαστικό αυτό στόχο στο 3% στην επόμενη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ. Αλλά ακόμη και αυτό θα ήταν επαρκές μόνο εάν τα ευρωπαϊκά έθνη συμφωνούσαν να καταστήσουν τις προμήθειες πολύ λιγότερο κατακερματισμένες κατά μήκος των εθνικών γραμμών.
Πόσο στέρεο είναι το 3%;
Ο στόχος του 3% βασίζεται επίσης στην υπόθεση ότι η Αμερική θα διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τη δέσμευσή της στο ΝΑΤΟ. Εάν δεν το κάνει, οι αμυντικοί σχεδιαστές πιστεύουν ότι τα ευρωπαϊκά έθνη θα πρέπει να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 4,5% του ΑΕΠ. Αλλά ακόμη και το 3% φαίνεται πολύ δύσκολο. Το πρόβλημα ενσαρκώνεται από το ιστορικό του ίδιου του Ρούτε ως πρωθυπουργού της Ολλανδίας από το 2010 έως το 2024. Η χώρα του πέτυχε τον στόχο του 2% μόνο το τελευταίο έτος της θητείας του.
Όσο πιο κοντά στα ρωσικά σύνορα, τόσο πιο σοβαρά λαμβάνεται η ρωσική απειλή. Η Πολωνία βρίσκεται σε πορεία αύξησης των αμυντικών δαπανών της στο 4,7% του ΑΕΠ το 2025. Αλλά στις μεγαλύτερες δυτικοευρωπαϊκές οικονομίες, η ιστορία είναι διαφορετική. Η Γερμανία και η Γαλλία μετά βίας έφτασαν το 2% πέρυσι- η Βρετανία ήταν στο 2,3%.
Η Γαλλία έχει δημοσιονομικό έλλειμμα 6 τοις εκατό του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος που ξεπερνά κατά πολύ το 100 τοις εκατό. Η βρετανική κυβέρνηση είναι επίσης υπερχρεωμένη και πασχίζει να συγκεντρώσει έσοδα.
Όμως η Γερμανία – με λόγο χρέους προς ΑΕΠ λίγο πάνω από 60% – έχει το δημοσιονομικό περιθώριο να δαπανήσει πολύ περισσότερα για την άμυνα. Διαθέτει επίσης ακόμη μια σημαντική βιομηχανική και μηχανολογική βάση.
Η ρωσική απειλή στην Γερμανία
Ο Φρίντριχ Μερτς των Χριστιανοδημοκρατών, ο οποίος πιθανότατα θα αναδειχθεί καγκελάριος της Γερμανίας μετά τις φετινές εκλογές, λαμβάνει σοβαρά υπόψη του την απειλή από τη Ρωσία. Θα μπορούσε να προεδρεύσει μιας ιστορικής αλλαγής. Εάν η Γερμανία χαλαρώσει τις συνταγματικές της διατάξεις κατά της χρηματοδότησης του ελλείμματος – και αποδεχθεί την ανάγκη για κοινό χρέος της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας- θα μπορούσε να μεταμορφώσει το τοπίο της ασφάλειας στην ήπειρο.
Ακόμη και 80 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένοι από τους γείτονες της Γερμανίας -ιδίως η Πολωνία και η Γαλλία- θα αισθάνονται δυσφορία για τον γερμανικό επανεξοπλισμό. Αλλά, για το συμφέρον της δικής τους ασφάλειας, πρέπει να το ξεπεράσουν.
enikos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου