Μιχάλης Ψύλος • psilosm@naftemporiki.gr
Η εκεχειρία στη Γάζα ήταν το πρώτο επίτευγμα εξωτερικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ, πριν καν αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του.
Θα ακολουθήσει η Ουκρανία και πότε; Ποια θα είναι η συνολική στρατηγική της νέας διοίκησης Τραμπ, σε όλον τον κόσμο;
«Ο Τραμπ δεν θέλει πολέμους που εμποδίζουν τις επιχειρήσεις και το πρόγραμμά του να διασφαλίσει ότι η Αμερική θα «είναι πρώτη «και από οικονομική άποψη», λέει στην Ναυτεμπορική βετεράνος Αμερικανός διπλωμάτης, που πέρασε και πολλά σημαντικά πόστα στην Ευρώπη.
«Στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ κυριαρχεί η ψυχή του επιχειρηματία και αναμένεται να αξιοποιήσει την αμερικανική στρατιωτική ισχύ, πάνω απ’ όλα ως διαπραγματευτικό όπλο, για να πετύχει τα καλύτερα αποτελέσματα από επιχειρηματική άποψη», εκτιμά ο βετεράνος διπλωμάτης, που μίλησε στη Ναυτεμπορική διατηρώντας την ανωνυμία του. «Υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι με τον Τραμπ θα τελειώσει και ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενώ με την Κίνα η αντιπαράθεση θα είναι σε εμπορική βάση»
Ο «Επιχειρηματίας»
«Ο Τραμπ, εξηγεί το αμερικανικό περιοδικό «The Atlantic», είναι πεπεισμένος ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος χαμένος σε έναν κόσμο δικής τους δημιουργίας: «Η Αμερική είναι όμηρος μιας φιλελεύθερης διεθνούς τάξης. Κατά τη γνώμη του Τραμπ, ο πραγματικός νικητής αυτής της τάξης από τις παγκόσμιες αλλαγές μετά το 1989, είναι η Κίνα».
Ο «Επιχειρηματίας» είναι ο πιο εύκολος προσδιορισμός για τον χαρακτήρα του νέου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, που ορκίζεται την προσεχή Δευτέρα στο Καπιτώλιο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να παρουσιάζεται στο κοινό ως ένας άτυπος πολιτικός. Προκάλεσε αναμφίβολα τριγμούς στο «βαθύ κράτος» στην Ουάσιγκτον, διορίζοντας, για παράδειγμα, τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, Ελον Μασκ ως επικεφαλής του Υπουργείου Αποτελεσματικότητας της Κυβέρνησης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί επίσης να μην «χωνεύει» τον Τζεφ Μπέζος και να έχει απειλήσει με φυλακή τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Αλλά αφού και οι δύο «δώρησαν» από ένα εκατομμύριο δολάρια για τα έξοδα της τελετής ορκωμοσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ, θα τους παραχωρηθούν εξέχουσες θέσεις στην ειδική πλατφόρμα όπου θα κάθονται και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου.
Ο κατάλογος των φετινών «δωρητών» της τελετής ορκωμοσίας είναι μάλιστα πολύ μεγάλος: Η αεροπορική εταιρεία Delta Air Lines, η αυτοκινητοβιομηχανία Stellantis και η αμερικανική θυγατρική της νοτιοκορεατικής Hyundai προσέφεραν από ένα εκατομμύριο δολάρια, η καθεμία. Το «στρογγυλό» αυτό ποσό έχει εξελιχθεί σε ένα είδος αναφοράς: η Boeing, η General Motors, η Ford, η Microsoft, η Amazon, η Alphabet έχουν επίσης ανακοινώσει το ίδιο ποσό, ως συνεισφορά. Μεγιστάνες όπως ο Διευθύνων Σύμβουλος της Apple Tim Cook και ο CEO της OpenAI Sam Altman ανακοίνωσαν επίσης δωρεές.
Κάπου 170 εκατομμύρια δολάρια έχουν ήδη προσφέρει πολλές αμερικανικές εταιρείες για τα έξοδα της τελετής. Ένα ποσό ρεκόρ, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην πρώτη ορκωμοσία του Τραμπ το 2017 είχαν συγκεντρωθεί ρ 106,7 εκατομμύρια δολάρια και το 2021 ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε λάβει μόλις 61,8 εκατομμύρια δολάρια. Για την ιστορία, μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια είχαν δοθεί ως δωρεές στις ορκωμοσίες του πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα το 2009 και το 2013.
Όπως ο Ρίγκαν
Η άτυπη «πολιτική προσωπικότητα», επιτρέπει στον Τραμπ να λειτουργεί έξω από τους περιορισμούς των παραδοσιακών πολιτικών κανόνων, επιτρέποντάς του να επιδιώξει καλύτερα τη δική του ατζέντα.
Το φαινόμενο Τραμπ σηματοδοτεί άλλωστε κάτι περισσότερο από την τροχιά μιας μεμονωμένης πολιτικής φιγούρας. Δείχνει μια πιθανή καμπή για τη μεταψυχροπολεμική φιλελεύθερη διεθνή τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
«Πολλοί συγκρίνουν τον Τραμπ με τον πρώην πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν που ξεκίνησε στη δεκαετία του `80 την νεοφιλελεύθερη επανάσταση μαζί με την Μάργκαρετ Θάτσερ», τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. «Η επιτυχία του Ρίγκαν καταδεικνύει ότι το κλειδί για την πολιτική ηγεσία βρίσκεται στην ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις της εποχής. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Ρίγκαν για την ενίσχυση της ελεύθερης αγορά και οι δυναμικές εξωτερικές πολιτικές του, αντανακλούσαν την επιθυμία του αμερικανικού κοινού για τη νίκη στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Συγκριτικά, η άνοδος του Τραμπ συνέβη στο πλαίσιο της υποχώρησης της παγκοσμιοποίησης και της ανόδου του εθνικισμού», εξηγούν οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Αλλαγή κατεύθυνσης
«Σύμφωνα με τον Τραμπ, οι ΗΠΑ έχουν στρατιωτική και τεχνολογική υπεροχή, ωστόσο, από οικονομικής άποψης, η παγκοσμιοποίηση έχει αποδυναμώσει την υπερδύναμη. Ως εκ τούτου, η εξωτερική πολιτική θα έχει ως στόχο να δώσει πίσω περισσότερη οικονομική δύναμη στις ΗΠΑ, διοχετεύοντας όλους τους πόρους στην πατρίδα: μια αξιοσημείωτη αλλαγή κατεύθυνσης», τονίζουν στη «Ν» οι ίδιες πηγές.
Η Αμερική θέλει να συνεχίσει να είναι η ηγετική δύναμη στον κόσμο, να είναι σε ισχυρή θέση σε όλους τους τομείς, να φέρει τα εργοστάσια πίσω στις ΗΠΑ, μειώνοντας κάθε είδους εξάρτηση από ξένες χώρες.
Για να αναλύσουμε και να προβλέψουμε τη συμπεριφορά και τους πολιτικούς προσανατολισμούς του Τραμπ στη δεύτερη θητεία του, δεν πρέπει βέβαια να σταθούμε απλώς, στο επιχειρηματικό του υπόβαθρο. Αλλά να εξετάσουμε το ευρύτερο πλαίσιο-την αλλαγή στον παγκόσμιο ρόλο της Αμερικής.
Ο Τραμπ θέλει επίσης να έχει μια καλή σχέση με τον Πούτιν και δεν θα μπει σε μπελάδες με τη Μόσχα. Η αφήγηση ότι η Ρωσία έχει αυτοκρατορικούς στόχους αντικειμενικά δεν ευσταθεί: είναι μια χώρα που έχει ΑΕΠ ίσο με αυτό της Ισπανίας και αντιμετωπίζει έντονο δημογραφικό πρόβλημα. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα επιδιώξει κυρίως να αποτραβήξει τη Ρωσία από την αγκαλιά της Κίνας, όσο αυτό είναι δυνατό;
Οσο για την Ευρώπη; Δεν την υπολογίζει και πολύ, αν δούμε μάλιστα πώς δεν κάλεσε καν την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην τελετή ορκωμοσίας.
Νέα ισορροπία στον κόσμο
Το εγχώριο πολιτικό τοπίο στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται υπό ανασυγκρότηση και τα παγκόσμια μοντέλα διακυβέρνησης και οι σχέσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, αναζητούν μια νέα ισορροπία. «Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ θα αντανακλά την απάντηση της αμερικανικής κοινωνίας στον μεταβαλλόμενο παγκόσμιο ρόλο της Αμερικής.
Στη Μέση Ανατολή, για παράδειγμα, ο στόχος του Τραμπ είναι να βάλει μπροστά, τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα. Το παράδοξο είναι ότι οι Ρεπουμπλικανοί είναι υπέρ του Ισραήλ, αλλά με τον Τραμπ ο Νετανιάχου κινδυνεύει να είναι πιο αδύναμος. Ενδεχομένως να μην αφήσει ο Τραμπ να εκδηλωθεί επίθεση στο Ιράν. Αυτό θα εξαρτηθεί πάντως και από τη στάση της Τεχεράνης, την πιθανή συμφωνία του Τραμπ με τον Πούτιν για την Ουκρανία και από το πώς θα αντιμετωπίσει την Τουρκία. Είναι ένα ανοιχτό παιχνίδι, στο οποίο όμως οι κανόνες του παιχνιδιού θα βασίζονται σε διαπραγματευτικά στοιχεία και «τραμπικές» αξιολογήσεις.
Επιπλέον, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, ενδιαφέρεται πολύ να ενισχύσει επίσης τις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία .Οι Σαουδάραβες θέλουν να έχουν σταθερότητα και να συνεχίσουν την τεράστια προσπάθειά τους για οικονομική ανασυγκρότηση, γιατί γνωρίζουν ότι δεν θα μπορούν να ζήσουν για πάντα μόνο με το πετρέλαιο. Στόχος τους είναι να κάνουν καλές δουλειές με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αρα, τι συμφέρον θα είχε ο Τραμπ να προκαλέσει κρίση στην περιοχή με ασύλληπτες επιπτώσεις;
Και μια πρόβλεψη: Ενδεχομένως, οι Παλαιστίνιοι να καταφέρουν κάτι περισσότερο με τον Τραμπ παρά με τον Μπάιντεν.
naftemporiki.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου