«Κι εσείς δεν είστε καλύτεροι»: Η διπλωματία μέσα από παραδείγματα «whataboutism»

 

«Whataboutism», δηλαδή what about. ‘Η «ναι, αλλά εσείς…». Μια τακτική που ακολουθούν στις μεταξύ τους διπλωματικές αψιμαχίες τα κράτη ήδη από τον δέκατο ένατο αιώνα.

Τι είναι ακριβώς το «whataboutism»;

Το να αντικρούεις μια θέση ή ένα επιχείρημα κατηγορώντας τον αντίπαλο για υποκρισία, χωρίς  να  απαντάς άμεσα σε αυτό καθαυτό  επιχείρημά του αντιπάλου. .

Με την πρώτη ματιά, μπορεί να φαίνεται ότι το whataboutism είναι ένας αδύναμος τρόπος απάντησης σε κριτικές. Άλλωστε, εδώ και καιρό θεωρείται λογική πλάνη: δύο λάθη δεν κάνουν το σωστό.  Όμως, στην πρώτη έρευνα του είδους που πραγματοποίησε το foreignaffairs , βρήκε ισχυρές αποδείξεις  η τακτική είναι στην πραγματικότητα, εξαιρετικά αποτελεσματική, τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή σκηνή.

Στις ημέρες μας μάλιστα είναι ένα ακόμη πιο ισχυρό εργαλείο της δημόσιας διπλωματίας, χάρη στην ενίσχυση που επιτρέπει το Διαδίκτυο.

Ωστόσο, κάποιες φορές αποδεικνύεται, ότι είναι κρείττον του λαλείν το σιγάν. Εφόσον μια κριτική δεν μπορεί εύκολα να ανατραπεί, ίσως  να είναι καλύτερο να απλώς να επιτρέπεται, οι ενέργειες μιας άλλης χώρας να μιλήσουν από μόνες τους.

H ιστορία πάντως βρίθει από περιπτώσεις «whataboutism». 

Ιδού ένα μίνι ανθολόγιο

• Όταν η βρετανική κυβέρνηση κατήγγειλε τα πογκρόμ της Ρωσίας κατά των Εβραίων το 1881-82, μια ρωσική εφημερίδα που συνδεόταν στενά με το τσαρικό καθεστώς κατηγόρησε το Λονδίνο για τα δικά του εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας: «Η ανησυχία της Αγγλίας, η οποία εξαθλίωσε τον πληθυσμό της Ινδίας και της Αιγύπτου, η οποία δηλητηρίασε τον λαό της Κίνας με όπιο, η οποία κατέστρεψε, σαν έντομα, τους ιθαγενείς της Αυστραλίας… το ενδιαφέρον ενός λαού που κάνει τέτοια πράγματα είναι σίγουρα εκπληκτικό».
• Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Συμμαχικές δυνάμεις κατηγόρησαν τη Γερμανία για εμπλοκή σε εγκλήματα πολέμου. Σε απάντηση, η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε από 93 εξέχοντες Γερμανούς ακαδημαϊκούς να γράψουν μια ανοιχτή επιστολή καταδικάζοντας τους συμμάχους για τη χρήση σφαιρών διασποράς για τη δολοφονία αμάχων γυναικών και παιδιών.
• Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση χρησιμοποιούσε συχνά το whataboutism στον ανταγωνισμό της με την Ουάσιγκτον.
  Η Μόσχα καυτηρίαζε τις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικότερα, για την κακομεταχείριση των μαύρων. Μέχρι σήμερα, η φράση «και εσείς λιντσάρετε τους μαύρους» χρησιμοποιείται στη Ρωσία και σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
• Όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για ανάμιξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016, ο Πούτιν σημείωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μακρύ ιστορικό εκλογικής παρέμβασης στο εξωτερικό
•  Αφού η Ουάσιγκτον κατηγόρησε την Τουρκία για την καταστολή των μέσων ενημέρωσης, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δημοσίευσε μια έκθεση που περιγράφει λεπτομερώς τις παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των συλλήψεων δημοσιογράφων κατά τις διαδηλώσεις του 2014 Black Lives Matter.
• Τον Μάιο του 2023,  ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν, επέκρινε την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι,, ότι «είναι ανίκανη να λύσει τα μεταναστευτικά προβλήματα χάρις στα οποία εξελέγη». Σε απάντηση, Ιταλοί αξιωματούχοι και μέσα ενημέρωσης τόνισαν την αποτυχία της Γαλλίας να στείλει περισσότερους από μια χούφτα αστυνομικούς για να βοηθήσουν τα κράτη της πρώτης γραμμής να σταματήσουν την εισροή μεταναστών.
• Στις 25 Μαρτίου 2024, η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Βουδαπέστη έβαλε στο στόχαστρο την Ουγγαρία. Σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Facebook, οι αξιωματούχοι της πρεσβείας κατήγγειλαν την κυβέρνηση της χώρας επειδή συνέχισε να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, όταν η περισσότερη Ευρώπη απογαλακτιζόταν από τη Μόσχα. «Η ουγγρική κυβέρνηση έχει επιλέξει να αυξήσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια … με κάθε κόστος», ανέφερε το βίντεο. «Μόνο η ουγγρική πολιτική ηγεσία έχει αποφασίσει να διατηρήσει την εξάρτηση της χώρας από τη ρωσική ενέργεια». Λίγο περισσότερο από ένα μήνα αργότερα, η Ουγγαρία ανταπέδωσε τα πυρά της. Δεν το έκανε αντιμετωπίζοντας την ουσία της καταγγελίας της Ουάσινγκτον, ούτε υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό στην αγορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αντιθέτως, επέκρινε τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ποιος ήταν ο νούμερο ένα προμηθευτής ουρανίου στις Ηνωμένες Πολιτείες πέρυσι;» ρώτησε αγανακτισμένος ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πίτερ Σιγιάρτο. «Η Ρωσία». Οι Αμερικανοί είχαν ξοδέψει «περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια» για ρωσικό ουράνιο το 2023, συνέχισε. Και όμως «μας πιέζουν να μην αγοράζουμε καύσιμα από εκεί».

naftemporiki.gr